Η Νότια Αφρική καταλαμβάνει ολόκληρο τη νότια μύτη της Αφρικανικής ηπείρου. Έχει έκταση 1.221.037 τ.χλμ. και πληθυσμό 62.027.503 κατοίκους, συντριπτική πλειοψηφία μαύρους. Βασικά προϊόντα της χώρας είναι τα διαμάντια, η γεωργία, βιομηχανία, βότανα, τσάϊ και…βαβουζέλες που μας ξεκούφαναν το 2010 κατά τη διάρκεια των αγώνων του Παγκόσμιου Κύπελλου Ποδοσφαίρου. Πέραν όλων αυτών, η Ν.Αφρική έχει στιγματιστεί από τις φυλετικές διαμάχες της λευκής μειονότητας με τη μαύρη πλειοψηφία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία και την πολιτική της Νότιας Αφρικής, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στο απαρτχάιντ, που θεσμοθετήθηκε το 1948 από το Νοτιοαφρικανικό Εθνικό Κόμμα, αν και οι φυλετικές διακρίσεις προϋπήρχαν.
Κι όταν λέμε απαρτχάιντ (η λέξη προέρχεται από τη γλώσσα Αφρικάανς και τα ολλανδικά και σημαίνει διαχωρισμός (apart = χωριστός), εννοούμαι την πολιτική των Λευκών Κυβερνώντων που επέβαλλε τη διάκριση των ανθρώπων μέσα σε ένα κράτος βάσει φυλετικών κριτηρίων σε καθορισμένες γεωγραφικές περιοχές. Η λέξη δεν προσδιορίζει μόνο το καθεστώς στη Ν. Αφρική αλλά επειδή εκεί γιγαντώθηκε, τη χρησιμοποιούμε για να προσδιορίσουμε τη Νοτιοαφρικανική κατάσταση.
Αυτό το καθεστώς ήταν απαράδεκτο για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και οι καλλιτέχνες αποφάσισαν να διακόψουν κάθε παρουσία-συμμετοχής τους σε εκδηλώσεις στη Ν.Αφρική, πιέζοντας με τον τρόπο τους για την πτώση του καθεστώτος. ΟΧΙ όμως όλοι. Ένα τραγούδι δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, μπορεί όμως να βοηθήσει για να τον αλλάξει,
Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 80, ο λαός της Νότιας Αφρικής υπέφερε από το μαζικού διαχωρισμού και τις ρατσιστικές αποφάσεις, με τους καλλιτέχνες να ξεκινούν ένα μποϊκοτάζ για να αποδείξουν ότι τέτοιες πρακτικές δεν θα μπορούσαν να ευημερήσουν. Υπήρξαν όμως πολλοί που για διάφορους λόγους έσπασαν το μποϊκοτάζ όπως ο βραβευμένος με Oskar ηθοποιός Sidney Poitier εμφανίστηκε σε ένα show στη Νότιο Αφρική αλλά κι ο Gram Parsons (Byrds, Flying Burrito Brothers), που έδωσε συναυλίες εκεί. Η αλήθεια είναι ότι πέραν αυτών των 2 περιστατικών, το μποϊκοτάζ διατηρήθηκε για πολλά χρόνια, άλλα ο μεγάλος Frank Sinatra πραγματοποίησε συναυλίες στα εγκαίνια στο καζίνο του Sun City.
Ο Paul Simon, διαχώρησε τη θέση τοιυ και συνεργάστηκε με Νότιοαφρικανούς μουσικούς για το άλμπουμ Graceland(1984) που ένα μέρος του ηχογραφήθηκε στη Ν.Αφρική φροντίζοντας να MHN δώσει το παραμικρό έσοδο στη Νοτιοαφρκάνικη κυβέρνηση για να φθάσουμκε στο 1985 όπου με πρωτοβουλία του κιθαρίστα των E Street Band, Steven Van Zandt (γνωστού και σαν Little Steven)είχαμε την κυκλοφορία του δίσκου αλλά και του maxi single "Sun City"με τους καλλιτέχνες που έπαιξαν και τραγούδησαν να συγκροτούν τους Artisti United Against Apartheid, με παραγωγό τον Arthur Baker.
Το δύσκολο ήταν να βρεθούν ποιοι θα τραγουδούσαν κι αυτή η διαδικασία πήρε αρκετό καιρό στους Baker, Schechter και Van Zandt, με τον τελευταίο να αρνείται να προσκαλέσει τον Bruce Springsteen, μη θέλοντας να εκμεταλλευτεί τη φιλία τους, αλλά ο Schechter δεν είχε κανένα πρόβλημα να τον καλέσει και φυσικά τον Springsteen να αποδέχεται την πρόσκληση. Ο Van Zandt είχε επίσης επιφυλάξεις για την πρόσκληση του Miles Davis, ο οποίος δέχτηκε και τελικά συγκεντρώθηκε μια μεγάλη λίστα συμμετεχόντων όπως οι DJ Kool Herc, Grandmaster Melle Mel, The Fat Boys, Ruben Blades, Bob Dylan, Herbie Hancock, Ringo Starr και του γιου του Zak Starkey, Lou Reed, Run- DMC, Peter Gabriel, David Ruffin, Eddie Kendricks, Darlene Love, Bobby Womack, Africa Bambaata, Curtis Blow, Jackson Browne και Daryl Hannah (η ηθοποιός, που ήταν κοπέλα του τότε), Bono, George Clinton, Keith Richards, Ronnie Wood, Peter Wolf, Bonnie Raitt, Daryl Hall και John Oates, Jimmy Cliff, Big Youth, Michael Monroe, Peter Garrett, Ron Carter, Ray Barretto, Gil Scott-Heron, Kashif, Nona Hendryx, Pete Townshend, Pat Benatar, Clarence Clemons, Steve Bators και Joey Ramone.
Το τραγούδι σταμάτησε χαμηλά στο chart μικρών δίσκων της Αμερικής, στο Νο38 με τα έσοδα του να είναι 1.000.000 και να προσφέρονται για έργα κατά του απαρτχάιντ, αλλά ήταν ωχρά σε σύγκριση με αυτά του We Are the World.
Σήμερα με το απαρτχάιντ να έχει τελειώσει από το 1994, το τραγούδι ακούγεται πλέον πολύ σπάνια στο ραδιόφωνο.(σ.σ. πόσο εύκολα ξεχνάμε). Τον Οκτώβριο του 1985 κυκλοφόρησε το άλμπουμ(Νο 31 Αμερική) που περιείχε το ομώνυμο κομμάτι κι άλλα 6, με ερμηνείες από τους Bono, Peter Gabriel, Miles Davis, Herbie Hanscock, Ron Carter (jazz μπασίστας), Tony Williams(jazz ντράμερ), Peter Garrett(Midnight Oil), Keith Richards, Ron Wood, Steve Jordan κ.α.. Το άλμπουμ κλείνει με τη σύνθεση του Bono, Silver and Gold, που την εμπνεύστηκε μετά από τις συναντήσεις με άλλους καλλιτέχνες που προσφέρθηκαν εθελοντικά. Επέστρεψε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του και έγραψε το τραγούδι το ίδιο βράδυ. Ηχογραφήθηκε άμεσα με τους κιθαρίστες Keith Richards και Ron Wood των Rolling Stones και τον ντράμερ Steve Jordan. Μάλιστα αρχικά δεν ήταν να συμπεριληφθείς το άλμπουμ, παρά μόνο στην κασέτα και μάλιστα σαν hidden track αλλά τελικά άλλαξαν γνώμη. Οι U2 ηχογράφησαν δύο εκδοχές του τραγουδιού, μια live για το άλμπουμ Rattle and Hum και μια στούντιο σαν B-side στο single "Where the Streets Have No Name". Δεν είναι λίγοι που θεωρούν το Silver and Gold σαν το καλύτερο τραγούδι του δίσκου!
ΠΟΙΟΙ ΕΣΠΑΣΑΝ ΤΟ ΜΠΟΙΚΟΤΑΖ
Όμως αυτό το άρθρο ΔΕΝ γράφτηκε για το Sun City αλλά για το ποιοι καλλιτέχνες έσπασαν το μποϊκοτάζ εμφανίσεων στη Ν. Αφρική. Και δυστυχώς είναι πολλοί και μεγάλα ονόματα. Κι όπως καταλαβαίνετε, ο λόγος που εμφανίστηκαν εκεί, είναι τα πολλά χρήματα, γιατί η Ν. Αφρική δεν είναι κοντά στην Ευρώπη για να δικαιολογεί ένα πέρασμα από περιοδεία. Οι Beach Boys, Linda Ronstadt, Cher, Millie Jackson, Liza Minnelli, Frank Sinatra, Shirley Bassey, Olivia Newton-John, Dolly Parton, Neil Sedaka, Paul Anka, Status Quo, Rod Stewart, Elton John και Boney M, «προσφέρθηκαν» να διασκεδάσουν τη λευκή μειονότητα της χώρας, αδιαφορώντας για τις πράξεις τους. Σε αυτούς να προσθέσουμε και τους Black Sabbath οι οποίοι αφού έπαιξαν την πρώτη συναυλία τους στο γήπεδο της Λ.Αλεξάνδρας στις 21 Ιουλίου 1987, πέταξαν για τη Ν. Αφρική όπου έπαιξαν στο Super Bowl του Sun City, για 6 ημερομηνίες(!), 26 και 26 Ιουλίου και 1,2,8 και 9 Αυγούστου στο πλαίσιο της Eternal Idol tour. Οι συναυλίες των Queen τον Οκτώβριο του 1984 πυροδότησαν σημαντικές αντιδράσεις, τις οποίες υπερασπίστηκαν σθεναρά, τονίζοντας ότι έπαιζαν για όλους όσους ήθελαν να ακούσουν για να ζητήσει αργότερα συγνώμη ο Brian May και να κάνουν μια δωρεά σε ένα σχολείο κωφών και τυφλών. Το ίδιο έκανε το 2021 ο ντράμερ Roger Taylor που εξέφρασε τις τύψεις, αλλά και για τους 2 ήταν αργά αφού το κακό είχε γίνει. Από την άλλη πλευρά, το τραγούδι των Pink Floyd, «Another Brick in the Wall (Part II)» είχε γίνει ύμνος για την απελευθέρωση και φυσικά είχε απαγορευτεί, με τον Waters να δηλώνει ότι θα αρνιόταν να παίξει στο Sun City «μέχρι να πέσει το απαρτχάιντ και οι λευκοί και οι μαύροι να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα». Εκείνη την εποχή, πολλοί καλλιτέχνες που αγνόησαν το πολιτιστικό μποϊκοτάζ της Sun City μπορεί να μην είχαν κατανοήσει πλήρως το βάθος των πραξεών τους ή τις πολιτιστικές τους επιπτώσεις, ενώ όσοι εμφανίστηκαν βρέθηκαν αναπόφευκτα μπλεγμένοι σε αυτές τις συνέπειες. Μερικοί καλλιτέχνες μπορεί να μην είχαν πλήρη κατανόηση της έκτασης των αδικιών του απαρτχάιντ ή του διεθνούς μποϊκοτάζ κατά της Νότιας Αφρικής, αλλά οι ενοποιημένες προσπάθειες των οργανώσεων καλλιτεχνών έδειξαν τον σημαντικό ρόλο της μουσικής στην επιρροή της θετικής αλλαγής. Κλείνοντας, δείτε το 50λπεπτο ντοκιμαντέρ Making of Sun City.
ΑΛΛΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ APARTHEID
Φυσικά το Sun City δεν ήταν το πρώτο τραγούδι που γράφτηκε κατά του απαρτχάιντ. Ο Gil Scott-Heron είχε ηχογραφήσει το Johannesburg(1975), ο Peter Gabriel το Biko(1980), o Randy Newman το Christmas in Capetown(1983), οι Special AKA το Nelson Mandela(1984), ο Eddie Grant το Gimme Hope Jo'anna(1989), o Stevie Wonder το It's Wrong (Apartheid(1985) κ.α.
Την επόμενη Κυριακή: 29 άλμπουμ για να αναστήσεις μια καριέρα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ
17/12/23
Δημοσίευση σχολίου