Στις 3 Νοεμβρίου 1967, ο Robert McNamara, υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Lyndon Johnson, ανακοίνωσε ότι οι Σοβιετικοί ανέπτυσσαν έναν πυρηνικό πύραυλο που θα μπορούσε να τεθεί σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη. Ήταν μια κλιμάκωση των εντάσεων του Ψυχρού Πολέμου και η κινητήρια δύναμη που τελικά θα οδηγούσε τις ΗΠΑ να κερδίσουν τον διαστημικό αγώνα προσγειώνοντας έναν άνθρωπο στο φεγγάρι μόλις δύο χρόνια αργότερα. Ο Steven Wilson θα μπορούσε ενδεχομένως να ακούσει αυτή την ανακοίνωση αν υπήρχε ένα ραδιόφωνο στο δωμάτιο στο οποίο γεννήθηκε στο Kingston Upon Thames του Λονδίνου την ίδια μέρα. Ο Wilson είναι ένας άνθρωπος που δεν χρειάζεται συστάσεις, καθώς η δουλειά του με τους Porcupine Tree, Blackfield, No-Man, Storm Corrosion, αλλά και τα αμέτρητα remixes και remasters του κλασικού prog rock και heavy metal, τον έχουν καθιερώσει ως μια από τις μεγαλύτερες μορφές του σύγχρονου rock. Η σόλο καριέρα του αποτελεί ένα ατέλειωτο ταξίδι στο art και prog rock. Ο Wilson πειραματίζεται και εξελίσσεται συνεχώς με κάθε νέα κυκλοφορία. Το όγδοο άλμπουμ του, The Overview, πήρε το όνομά του από την αίσθηση των αστροναυτών, που βγαίνοντας από την γήινη ατμόσφαιρα, έχουν τη δυνατότητα να δουν ολόκληρο τον πλανήτη. Μερικοί βιώνουν αυτό που ο καλλιτέχνης περιγράφει ως «αντίληψη της ομορφιάς και αυξημένη αίσθηση σύνδεσης με άλλους ανθρώπους και τη Γη στο σύνολό της», ενώ άλλοι «βλέπουν τη Γη πραγματικά γι' αυτό που είναι, ασήμαντη και χαμένη στην απεραντοσύνη του διαστήματος». Ο Wilson χρησιμοποιεί αυτές τις αντίθετες απόψεις για να δημιουργήσει ένα έργο που εξερευνά τις σχέσεις μας μεταξύ μας και με το σύμπαν.
Ο Wilson διέθετε πάντα ένα χαρακτηριστικό ηχητικό αποτύπωμα, ένα σύνολο μουσικών μοτίβων που έχουν εμφανιστεί καθ' όλη τη διάρκεια της καριέρας του, από τους πρώτους δίσκους των Porcupine Tree μέχρι τα σόλο άλμπουμς του. Οι πλούσιες φωνητικές αρμονίες, η ιδιαίτερη ακουστική υφή, οι πρωτότυπες κιθαριστικές γραμμές και ο αιθέριος τόνος των πλήκτρων – στοιχεία που ήταν σε δεύτερο πλάνο λόγω της κυριαρχίας του ηλεκτρονικού πειραματισμού στα The Future Bites και The Harmony Codex – επιστρέφουν εδώ σε πλήρη ισχύ. Το αποτέλεσμα είναι ένα άλμπουμ που μοιάζει τόσο οικείο όσο και περιπετειώδες, συνδυάζοντας το παρελθόν και το παρόν σε μια συνεκτική καλλιτεχνική δήλωση. Εκτός από φωνητικά, ακουστικές και ηλεκτρικές κιθάρες, πλήκτρα, προγραμματισμό τυμπάνων, σχεδιασμό ήχου και πιάνο, ο Wilson παίζει επίσης σχεδόν όλο το μπάσο στο άλμπουμ. O ντράμερ Craig Blundell εμφανίζεται μόνο σε ένα μέρος του άλμπουμ, με ένα μεγαλύτερο μέρος να χειρίζεται επιδέξια ο γιος τού Adam Holzman, Russell, ενώ ο Adam παίζει synthesizer σε πολλά κομμάτια. Αν λάβουμε υπόψη ότι η Rotem Wilson (σύζυγος του Steven) επιστρέφει στην αφήγηση και η κόρη τού μπασίστα Nick Beggs (πρώην μέλος των Kazagoogoo και συνεργάτης του Wilson) Willow, εμφανίζεται σε δύο τραγούδια κάνοντας δεύτερα φωνητικά, το The Overview μετατρέπεται κάπως σε οικογενειακή υπόθεση. Αλλά είναι και ο Randy McStine που με την κιθάρα του έχει έντονη παρουσία σχεδόν σε όλο το άλμπουμ, συνεισφέροντας στα φωνητικά, τον ηχητικό σχεδιασμό και τα πλήκτρα.
Σε σαράντα δύο λεπτά, το The Overview αποτελείται από δύο επικές συνθέσεις: Objects Outlive Us και The Overview, οι οποίες υποδιαιρούνται σε αρκετά μικρότερα τμήματα. Το πρώτο μισό του άλμπουμ είναι το 23λεπτο Objects Outlive Us, οι στίχοι του οποίου γράφτηκαν από τον Andy Partridge των XTC, είναι μία από τις καλύτερες συνθέσεις που μας έχει χαρίσει Wilson τα τελευταία χρόνια. Το κομμάτι είναι δομημένο σε οκτώ υποενότητες (No Monkey's Paw/ The Buddha of the Modern Age/ Objects: Meanwhile/ The Cicerones/ Ark/ Cosmic Sons of Tail/ No Ghost on the Moor/ Heat Death of the Universe), που συνδέονται άψογα με αιθέριες μελωδίες, δυναμικά ροκ περάσματα και μεγάλες στιγμές κορύφωσης. Στην εισαγωγή ακούμε το ντελικάτο φαλτσέτο του Wilson να αιωρείται όπως ο αστροναύτης στο αχανές διάστημα, ακολουθεί το ρεφρέν με τον ήχο του πιάνου και σταδιακά η ένταση ανεβαίνει. Οι στίχοι του Andy Partridge για το Objects: Meanwhile αντιπαραθέτουν κοινότοπες καθημερινές τραγωδίες με κοσμικά γεγονότα:
«Μια τσάντα για ψώνια σκίστηκε στέλνοντας αυγά και αλεύρι να συντριβούν στο έδαφος ακριβώς όπως τα αστρικά σμήνη που θρυμματίζονται». Κοντά στο μέσο του "Objects Outlive Us", τα πράγματα ηρεμούν, το πιάνο και η ακουστική κιθάρα παίρνουν και πάλι το προβάδισμα. Στα περίπου 15 λεπτά υπάρχει ένα ορχηστρικό μέρος που παραπέμπει στον ήχο των Porcupine Tree, που ξαφνικά μεταμορφώνεται σε ένα ονειρικό τοπίο και ολοκληρώνεται με ένα απαλό, αλλά διαπεραστικό, σόλο κιθάρας τού McStine. Το αποκορύφωμα είναι το συγκλονιστικό φινάλε με κάθε νότα να αισθάνεσαι ότι είναι άριστα μελετημένη, χωρίς επιπόλαιες προσθήκες, καμία υπόνοια υπερβολής, κάτι σπάνιο στο σύγχρονο prog. Στο δεύτερο μισό συναντάμε το 18λεπτο The Overview, που αποτελείται από έξι μέρη: Perspective/ A Beautiful Infinity I/ Borrowed Atoms/ A Beautiful Infinity II/ Infinity Measured in Moments/ Permanence. Στα πρώτα πέντε λεπτά ακούμε τη Rotem, να απαγγέλλει σε ένα παλλόμενο ηλεκτρονικό σκηνικό. Αυτή η υποβλητική εισαγωγή σύντομα δίνει τη θέση της στην χαρακτηριστική ακουστική κιθάρα του Wilson και στις πολυεπίπεδες φωνητικές αρμονίες που συνδυάζονται με εκρηκτικά κιθαριστικά leads. Το κομμάτι ολοκληρώνεται με μια παραπονεμένη μελωδία σαξοφώνου να αιωρείται πάνω από ambient synth υφές, κλείνοντας απαλά το άλμπουμ. Εστιασμένο θεματικά στο Διάστημα το The Overview ακούγεται πιο απόμακρο και κάπως κουραστικό. Περισσότερο synthesizer και ηχητικά εφέ, αλλά και στιχουργικά λιγότερο ενδιαφέρον: «Το χιόνι πέφτει, αλλά δεν φαίνεται από εδώ / Πίσω στη γη η αγαπημένη μου γυναίκα είναι νεκρή εδώ και χρόνια». Οι φωνητικές μελωδίες του είναι δυνατές και πιασάρικες, ενώ έχουμε μια πιο pop-προσανατολισμένη προσέγγιση, παρά τις σαφείς prog επιρροές από Tangerine Dream και Pink Floyd. Η διάθεση είναι γενικά πιο ήπια και ονειρική σε σχέση με το επικό Α΄ μέρος.
Ο Wilson είναι ιδιοφυής παραγωγός και του αρέσει να δημιουργεί ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, όμως στο The Overview ο ήχος μοιάζει ασυνήθιστα ακατέργαστος. Πάντα ακούμε το κεντρικό όργανο σε μια δεδομένη στιγμή (είτε πρόκειται για πιάνο, κιθάρα, φωνή, synth) να κυριαρχεί στη μίξη, με τα άλλα όργανα να παρέχουν ηχητικό φόντο. Ίσως είναι συνειδητή επιλογή, καθώς οι έννοιες ατμόσφαιρα-διάστημα δεν συνδυάζονται. Οι ήχοι πλέκονται αριστοτεχνικά ανάμεσα σε prog rock, ambient, ηλεκτρονική μουσική και ορχηστρικά στοιχεία, προσφέροντας μια εμπειρία που θυμίζει τους Pink Floyd των 70ς, αλλά με τη χαρακτηριστική μοντέρνα αισθητική του Wilson.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Σε κάποιο σημείο της ζωής μας, όλοι κοιτάξαμε τα αστέρια και αναρωτηθήκαμε για το σύμπαν – πόσο τεράστιο είναι και πόσο μικροί είμαστε μπροστά του. Αυτή η αίσθηση δέους και προβληματισμού βρίσκεται στον πυρήνα του The Overview, του νέου σόλο άλμπουμ του Steven Wilson, ενός φιλόδοξου και προκλητικού έργου. O Wilson συνεχίζει να μας αγγίζει με στοχαστική, συναρπαστική μουσική καθώς εξελίσσεται η καριέρα του. Η μουσικότητα σε όλο το The Overview είναι άψογη. Η εκφραστική δουλειά των πλήκτρων του Adam Holzman, τα ρευστά κιθαριστικά περάσματα του Randy McStine και το δυναμικό drumming του Craig Blundell δίνουν ζωή στις συνθέσεις του Wilson. Ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά του άλμπουμ - ειδικά σε αντίθεση με τις δύο προηγούμενες κυκλοφορίες του Wilson - είναι η εξάρτησή του από την οργανική ενορχήστρωση, με τις κιθάρες και τα ζωντανά τύμπανα να βρίσκονται στο επίκεντρο. Κάθε ακρόαση αποκαλύπτει νέες αποχρώσεις, νέες σκέψεις, νέα συναισθήματα. Δεν είναι ένα εύκολο άκουσμα, αλλά είναι σίγουρα ένα από τα πιο σημαντικά άλμπουμ της χρονιάς.
ΘΟΔΩΡΟΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ
3/9/25
Δημοσίευση σχολίου