Αν υπάρχει μια φωνή που έχει χαραχθεί ανεξίτηλα στην ιστορία του hard rock, αυτή αναμφίβολα είναι του Ronnie James Dio. Με μια καριέρα που εκτείνεται σε πέντε δεκαετίες, ο Dio ή καλύτερα Μεγαλειότατος, άφησε το αποτύπωμά του σε κάποια από τα πιο εμβληματικά συγκροτήματα του είδους—από τους Elf και τους Rainbow, έως τους Black Sabbath και φυσικά το προσωπικό του σχήμα, τους Dio. Η δισκογραφία του δεν είναι απλώς πλούσια, είναι ένα μουσικό οδοιπορικό γεμάτο πάθος, λυρισμό, μαγεία και συνθέσεις που καθόρισαν και επηρέασαν γενιές μουσικών και ακροατών. Στο παρόν άρθρο, θα κάνουμε μια αναδρομή στην εντυπωσιακή δισκογραφική πορεία του Ronnie James Dio,δίσκο προς δίσκο, αναδεικνύοντας το ανεξίτηλο στίγμα που άφησε στον κόσμο της μουσικής μας. Από τα πολλά live σε όλη την καριέρα του, επέλεξα 3 από αυτά!
Γράφει ο Δημήτρης Τσουγκράνης
• Elf - Elf (1972): Η σημασία του άλμπουμ εξαντλείται στο ότι είναι ουσιαστικά ο πρώτος δίσκος του Dio. O Ronnie εκτός από τα φωνητικά αναλαμβάνει και το μπάσο. Πρόκειται για ένα τίμιο άλμπουμ από ένα συγκρότημα που παίζει boogie rock με κάποια hard rock ξεσπάσματα. Αν και η μαγική φωνή του Ronnie ξεχωρίζει, οι συνθέσεις και γενικότερα το είδος μουσικής δεν επιτρέπουν στον Dio να ξεδιπλώσει το μεγαλείο της φωνής του. Στον δίσκο αναγράφεται το πραγματικό του όνομα (Ronald Padavona) προκειμένου ο μεγάλος ερμηνευτής να αποτίσει φόρο τιμής στους γονείς του.
• Elf - Carolina County Ball (1974): Οι Elf υπογράφουν συμβόλαιο με την δισκογραφική εταιρία των Purple και ανοίγουν γι’ αυτούς τις εμφανίσεις των Τιτανοτεράστιων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόκειται για το αρτιότερο άλμπουμ των Elf με τα ομώνυμο και το Ain't It All Amusing να ξεχωρίζουν. Παρά τους καλούς οιωνούς το άλμπουμ δεν θα σημειώσει αξιόλογη εμπορική επιτυχία, όμως ο Ritchie θα γνωρίσει τον Dio και θα εκτιμήσει το τεράστιο ταλέντο του.
• Elf - Trying to Burn the Sun (1975): Το τρίτο και τελευταίο άλμπουμ των Elf δεν διαφέρει ουσιαστικά από τα δύο προηγούμενα. Ο Dio και σε αυτό το άλμπουμ κλέβει την παράσταση καθώς φαίνεται καθαρά ότι το θεϊκό του χάρισμα ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητες του συγκροτήματος. Ο άτυχος του συγκροτήματος θα είναι ο κιθαρίστας Steve Edwards καθώς τα υπόλοιπα μέλη θα προσληφθούν από τον Blackmore για να σχηματίσουν τους Rainbow!
• Rainbow - Ritchie Blackmore's Rainbow (1975): Πρόκειται για το άλμπουμ με το οποίο ο Dio συστήθηκε στο ευρύ κοινό. Μετά από τις όχι και τόσο επιτυχημένες προσπάθειες με τους Elf, ο Dio άρπαξε την χρυσή ευκαιρία που του προσέφερε ο Blackmore και τα υπόλοιπα είναι ιστορία! Η δυναμική αλλά και ο λυρισμός της συνθετικής ευφυίας του Blackmore βρίσκουν τον γνησιότερο εκφραστή τους στο πρόσωπο του Dio. Τα Man On The Silver Mountain, The Temple Of The King και Sixteenth Century Greensleeves δείχνουν τι θα επακολουθήσει!
• Rainbow – Rising (1976): Και ενώ όλοι περιμέναμε ο Blackmore θα επαναπαυθεί στις δάφνες του πρώτου κλασικού άλμπουμ, ο Μαυροντυμένος δεν έχει πει την τελευταία του λέξη. Αλλάζει όλα σχεδόν τα μέλη και έχοντας έναν ερμηνευτή και στιχουργό, που μπορεί να ερμηνεύσει τα πάντα, θα ηχογραφήσει ένα από τα επιδραστικότερα άλμπουμ όλων των εποχών! Στο Stargazer το συγκρότημα θα συμπράξει με την Φιλαρμονική Ορχήστρα του Μονάχου συνδυάζοντας με απαράμιλλο τρόπο τον hard rock ήχο με τις μελωδίες της Ανατολής και την φυσικά την κλασική μουσική! Απλά μαγεία!
• Rainbow – On Stage (1977): Το άλμπουμ επιχειρεί να αποτυπώσει ζωντανά την κλασικότερη σύνθεση του σχήματος στο ζενίθ της δημιουργικής της δύναμης. Η φωνή του Dio είναι απίστευτή και ζωντανά! Μόνο ψεγάδι σε ένα από τα καλύτερα live αλμπουμ του σύμπαντος το γεγονός ότι το συγκρότημα «τραβάει» σε διάρκεια τα περισσότερα κομμάτια…ενδεχομένως αυτή να είναι και η γοητεία του!
• Rainbow – Long Live Rock 'n' Roll (1978): Τα πρώτα σημάδια συνθετικής κόπωσης – απόρροια και προσωπικών διενέξεων με τον Blackmore φαίνονται εδώ. Σε αυτό το άλμπουμ δίπλα από αριστουργήματα όπως τα Gates Of Babylon και Kill The King υπάρχουν και μέτριες συνθέσεις. Όπως έχει δηλώσει και ο θεός Malmsteen και μόνο το Gates Of Babylon αρκεί για να απογειώσει το άλμπουμ!
• Black Sabbath - Heaven And Hell (1980): Ένα από τα μεγαλύτερα come back στην ιστορία της μουσικής. Η αποχώρηση του Ozzy από τους Sabbath αποτύπωνε την προσπάθεια των υπολοίπων να ξεφύγουν από το τέλμα των Technical Ecstasy και Never Say Die. Κανείς ωστόσο δεν μπορούσε να διανοηθεί ένα άλμπουμ όπως το Heaven And Hell! Η έλευση του Ronnie φέρνει στους Sabbath έναν ερμηνευτή που μπορεί να τραγουδήσει τα πάντα απελευθερώνοντας τον Iommi από τέτοιου είδους περιορισμούς. Ένα άλμπουμ αριστουργηματικό από την αρχή έως το τέλος! Θα αναφέρω μόνο ότι έχω κάνει φοιτητής με το λεωφορείο την διαδρομή Αθήνα – Καλαμάτα ακούγοντας στο repeat το Die Young!
• Black Sabbath - Mob Rules (1981): Το δεύτερο και τελευταίο άλμπουμ της πρώτης περιόδου με τον Dio είναι ένα ακόμα αριστούργημα. Δυστυχώς εγωισμοί θα οδηγήσουν τους Dio και Iommi και Butler να ακολουθήσουν ξεχωριστούς δρόμους. Η επιτυχία και αυτού του άλμπουμ όπως και του Heaven And Hell θα επιτρέψει στον Dio να αποτολμήσει το μεγάλο βήμα δημιουργώντας το δικό του μουσικό σχήμα προκειμένου να υλοποιήσει το όραμά του.
• Black Sabbath - Live Evil (1982): Όλη η δύναμη και η ποιότητα των Heaven And Hell και Mob Rules αποδίδεται ζωντανά!!! Η φωνή του Ronnie στα καλύτερα της καθιστά κάθε απόπειρα σύγκρισης με ότι προηγήθηκε ανούσια. Ο Ronnie ξερνάει φωτιές σε κομμάτια όπως το Neon Knights και Children Of The Sea. Εξίσου εντυπωσιακός και σε συνθέσεις της εποχής του Ozzy. Ακούγοντας τα Iron Man και Black Sabbath θα καταλάβετε τι εννοώ. Ένα από τα καλύτερα live όλων των εποχών.
• Dio - Holy Diver (1983): Το άλμπουμ αυτό αποτέλεσε το μεγαλύτερο στοίχημα στην τεράστια καριέρα του Dio. Μετά την αποχώρησή του από τους Sabbath ο Dio θέλει να αποδείξει ότι μπορεί να τα καταφέρει και μόνος του μακριά από την σκιά των Blackmore και Iommi! Για το νέο του εγχείρημα θα επιστρατεύσει τους πρώην συνεργάτες του Jimmy Bain και Vinny Appice, ενώ ο 19χρονος τότε Vivian Campbell θα εισφέρει τα μέγιστα στον ήχο του γκρουπ. Τα καταφέρνει με εμφατικό τρόπο χαρίζοντας ένα από τα κλασικότερα debut άλμπουμ όλων των εποχών.
• Dio - The Last In Line (1984): Το κατά την γνώμη μου κορυφαίο άλμπουμ των Dio όχι μόνο ποιοτικά αλλά και εμπορικά! Ο Ronnie έχει καταλήξει απόλυτα στον ήχο του συγκροτήματος, συνδυάζοντας ιδανικά τραχύτητα με μελωδία. Ακούγοντας τα We Rock και Mystery δεν έχετε παρά να συμφωνήσετε μαζί μου! Η προσθήκη του Claude Schnell (πρώην Rough Cutt) θα δώσει «χρώμα» στον ήχο του συγκροτήματος. Ακόμα και μόνο τα The Last In Line και Egypt να υπήρχαν θα ήταν αρκετό για να χαρακτηριστεί κλασικό άλμπουμ.
• Dio - Sacred Heart (1985): Στο άλμπουμ αυτό εντοπίζουμε τις πρώτες ενδείξεις αδυναμίας – απόρροια ενδεχομένως και τεταμένων σχέσεων μεταξύ Dio και Cambell! Το Sacred Heart δεν είναι κακό άλμπουμ, το αντίθετο μάλιστα, ο κλασικός ήχος των Dio είναι εδώ! Yστερεί απλά σε σχέση με ό,τι προηγήθηκε! Δίπλα από κλασικές συνθέσεις όπως το ομώνυμο ή το Rock N’ Roll Children υπάρχουν fillers όπως το Just Another Day. Η αλλαγή κιθαρίστα έμοιαζε αναπόφευκτη.
• Dio - Dream Evil (1987): Το άλμπουμ αποτελεί κομβικό σημείο για την καριέρα του Dio καθώς μετά την απόλυση-αποχώρηση του κιθαρίστα και βασικού συνθέτη των τριών πρώτων άλμπουμ, Vivial Cambell, o Ronnie καλείται να βρει τον αντικαταστάτη του! Ο Graig Goldie (ex Rough Cutt) έφερε εις πέρας το δύσκολο έργο κυκλοφορώντας το αριστουργηματικό Dream Evil! Κομματάρες όπως τα Dream Evil και All The Fools Sailed Away δεν επιτρέπουν να φανούν τα πρώτα μικρά σημάδια συνθετικής κόπωσης.
• Dio - Lock Up The Wolves (1990): Το άλμπουμ αυτό αποτελεί επίσης ορόσημο για τον Dio καθώς πλέον έχουν αποχωρήσει όλοι οι συνεργάτες του και ο Μεγαλειότατος πλαισιώνεται από νέους μουσικούς. Η πλέον δυσαναπλήρωτη θέση είναι αυτή του κιθαρίστα καθώς ο νεαρός Rowan Robertson δεν μπόρεσε να καλύψει το κενό. Ο ήχος διαφοροποιείται αισθητά σε μια μάλλον αποτυχημένη προσπάθεια εκμοντερνισμού. Τα πολύ καλά My Eyes και Wild One χάνονται στην μετριότητα των υπολοίπων συνθέσεων.
• Black Sabbath – Dehumanizer (1992): Οι Sabbath θα θελήσουν να κάνουν την ολική επαναφορά θυμίζοντας τις ένδοξες μέρες των Heaven & Hell και Mob Rules. Δυστυχώς το Dehumanizer απέχει πολύ από τα προαναφερθέντα άλμπουμ! Αν εξαιρέσει κανείς τα I και Time Machine το υπόλοιπο άλμπουμ είναι βυθισμένο στην μετριότητα! Ήταν σχεδόν αναμενόμενο ότι οι δρόμοι τους θα χώριζαν σχεδόν αμέσως!
• Dio - Strange Highways (1993): Για μια ακόμη φορά ο Dio και ο Appice θα αποχωρήσουν από τους Sabbath και θα επανενεργοποιήσουν τους Dio. Σε μια εποχή που όλα τα παραδοσιακά metal συγκροτήματα προσπαθούσαν να επαναπροσδιορίσουν τον ήχο τους (λχ Metallica), οι Dio με την συνδρομή των Tracy G (κιθάρες) και Jeff Pilson (μπάσο) θα κυκλοφορήσουν το πιο heavy doom άλμπουμ τους. Το άλμπουμ δεν κακό, ο ήχος όμως ξένισε τους φίλους του γκρουπ καταδικάζοντας την προσπάθεια σε εμπορική αποτυχία.
• Dio - Angry Machines (1996): Πρόκειται για το γενική ομολογία πιο αδύναμο άλμπουμ του μεγάλου ερμηνευτή. Σε μια περίοδο που το grunge και το alternative σαρώνουν τα πάντα στο πέρασμά τους το συγκρότημα προσπαθεί να «εκσυγχρονίσει» τον ήχο του με το αποτέλεσμα να μην τους δικαιώνει. Το συγκρότημα παίζει δυνατά, αλλά λείπει απελπιστικά η έμπνευση και η μελωδία. Το This Is Your Life δεν αρκεί για να σώσει την παρτίδα.
• Dio - Inferno: Last in Live (1998) Στην ουσία είναι το πρώτο Live άλμπουμ των Dio,, αν και είχε προηγηθεί το mini Ep, Intermission. Με σύνθεση Tracy G κιθάρα, Larry Dennison μπάσο, Vinny Appice ντραμς και Scott Warren πλήκτρα, τα 18 κομμάτια του (2πλό cd) ηχογραφήθηκαν κατά τη διάρκεια της Angry Machines tour 1996/97 και περιλαμβάνει ύμνους από την καριέρα του στους Rainbow, Black Sabbath καθώς και μια σπαρακτική εκτέλεση του Mistreated των Deep Purple.
• Dio - Magica (2000): Μετά το στραβοπάτημα του Angry Machines, ο Dio αποφασίζει να αποκαταστήσει την τάξη επιστρέφοντας στον γνώριμο ήχο του με ένα εξαιρετικό concept άλμπουμ. Για να φέρει εις πέρας το δύσκολο αυτό εγχείρημα καλεί τον παλιό γνώριμο Graig Goldie και τα καταφέρνουν περίφημα. Δεν έχετε παρά να συμφωνήσετε μαζί μου ακούγοντας τις κομματάρες Challs και As Long As It's Not About Love! Σίγουρα το καλύτερο άλμπουμ της δεύτερης περιόδου των Dio!
• Dio - Killing The Dragon (2002): Πρόκειται για το μόνο άλμπουμ του σχήματος με τον Doug Aldrich στις κιθάρες. Το Killing The Dragon σηματοδοτεί για μια ακόμα φορά την προσπάθεια του Dio να επιστρέψει στον παλιό κλασικό του ήχο και εν μέρει τα καταφέρνει, αφού το παίξιμο του Aldrich σε αρκετά σημεία θυμίζει τον Cambell. Το άλμπουμ περιέχει εξαιρετικά κομμάτια όπως το ομώνυμο και το Along Comes A Spider. Το Killing The Dragon (μαζί με το Magica) φαντάζει ως το πλέον επιτυχημένο εγχείρημα μετά από μια δεκαετία δημιουργικής περιπλάνησης και εμπορικών απογοητεύσεων.
• Dio - Master Of The Moon (2004): Το δέκατο και τελευταίο άλμπουμ των Dio σηματοδοτεί την επιστροφή του Graig Goldy στις κιθάρες, χωρίς ωστόσο να κινείται στο υψηλό επίπεδο του Magica – πόσο μάλλον του Dream Evil! Η πρώτη ακρόαση θυμάμαι με είχε απογοητεύσει αν και εν συνεχεία ακούγοντας το άλμπουμ με προσοχή ανακάλυψα πολύ καλές στιγμές, κάποιες εκ των οποίων παραπέμπουν στο ένδοξο παρελθόν όπως το One More For The Road που παραπέμπει στο We Rock και το The Man Who Would Be King, που θυμίζει το All The Fools Sailed Away.
• Heaven & Hell - The Devil You Know (2009): Οι Black Sabbath του Mob Rules αλλάζουν το όνομά τους σε Heaven And Hell. Πρόκειται για το κύκνειο άσμα ενός από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές που υπήρξαν ποτέ. Αν και ο ήχος είναι πιο βαρύς σε σχέση με το παρελθόν, κομματάρες όπως το ομώνυμο και το Atom & Evil δείχνουν πως η μαγεία δεν χάθηκε ποτέ…κάποιες φορές ενδεχομένως να ξενέρωσε ο μάγος!
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΥΓΚΡΑΝΗΣ
10/8/25
Το Hollydiver έχει πουλήσει περισσότερο από το The last in line, μπορειτε να διτε στο διαδύκτιο...
ΑπάντησηΔιαγραφή