ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ PUNK ΣΚΗΝΗΣ

 

Η αλήθεια είναι ότι όταν λέμε τη λέξη punk στο μυαλό μας έρχονται τα αγγλικά συγκροτήματα των Sex Pistols, Clash, Damned κ.α.που συνδύασαν με το παραπάνω το ονομά τους με το κίνημα. Όμως punk άνθισε και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ένα μουσικό κίνημα που είχε τις ρίζες του στο garage rock της δεκαετίας του '60, στους Stooges, MC5, New York Dolls, ακόμα και Velvet Underground. Αλλά αν θέλουμε να τοποθετήσουμε χρονικά  την εμφάνισή του, θα έλθουμε λίγα χρόνια αργότερα, στο 1975-76 και στους Ramones. Πρωτεύουσα του αμερικάνικου punk, η Νέα Υόρκη, για να ακολουθήσει το Λος Άντζελες με πιο σκληροπυρηνικό ήχο κι άλλες πόλεις όπως το Κλίβελαντ και η Βοστώνη. Όμως το μεγάλο παιχνίδι έγινε στη Νέα Υόρκη με ονόματα όπως Richard Hell, Patti Smith, Blondie, Talking Heads, Television κ.α. που γρήγορα μεταμορφώθηκε στο new wave και alternative rock που εύκολα κατέκλυσε τα charts. Θεωρώ μια μεγάλη διαφορά μεταξύ αμερικάνικου και βρετανικού punk ήταν ότι το μεν πρώτο ήταν μια φυσική εξέλιξη του garage της δεκαετίας του 60 ενώ το δεύτερο, το βρετανικό είχε πολλά κοινωνικά επαναστατικά στοιχεία, ήταν βίαιο κι με έντονη δόση αλητείας. Διαβάζοντας διάφορα παλαιότερα κείμενα για το ξεκίνημα του punk στην Αμερική, κατάλαβα ότι οι Αμερικάνοι δημοσιογράφοι τρέφουν ιδιαίτερη εκτίμηση στους New York Dolls των David Johansen, Sylvain Sylvain και Johnny Thunders, που στην Ευρώπη τους κατατάσσουμε στο glam rock, λόγω εκκεντρικής εμφάνισης.  Τα πρώτα 2 άλμπουμ των New York Dolls ήταν αυτά που έκαναν τη διαφορά (New York Dolls 1973 Νο 116 Αμερική και Too Much Too Soon 1974, Νο 167 Αμερική), ενώ η εμφάνισή τους ήταν εντελώς …glam. Για την ιστορία, στους New York Dolls το 1975 για ένα μικρό χρονικό διάστημα κιθαρίστας τους ήταν ο Blackie Lawless (μετέπειτα WASP!).

Λαμέ παντελόνια, βαμμένα νύχια και μαλιά, προκλητικές πόζες που παραπέμπουν σε γυναίκες και εκκεντικό ντύσιμο, στοιχεία που ήταν αρκετά για να τραβήξουν την προσοχή δημοσιογράφων (άλλο που δεν ήθελαν) και κοινού. Όμως μέσα από τα τραγούδια τους ("Personality Crisis","Trash" και “Babylon”), έδειξαν ότι ήταν κάτι(πολύ) παρά πάνω από ένα glam συγκρτότημα που η μουσική τους είχε μεγάλη απήχηση στο κοινό. Κατάφεραν να αφήσουν πίσω τους τα πρώτα 2 άλμπουμ που αναφέρω πιο πάνω κι ένα πολύ καλό ερμηνευτή. Όμως αν γυρίσουμε το χρόνο λίγο πιο πίσω, θα βρούμε 2 μεγάλα συγκρτοήματα να βάζουν τις βάσεις για το αμερικάνικο punk. Τους Stooges και τους MC5. Και πρώτα οι Stooges  του Iggy Pop (κατά κόσμον James Newell Osterberg) χωρίς αμφιβολία ήταν το proto-punk συγκρότημα, που πάνω στον ήχο αλλά και την ιδεολογία του, κτίστηκε το αμερικάνικο punk.
 Έχοντας τη βάση τους στο Michigan, κυκλοφόρησαν  τρία πολύ καλά άλμπουμ, φάροι για τις επόμενες γενιές, τα The Stooges (1969), Fun House (1970) και Raw Power (1973) που απετέλεσαν πηγή έμπνευσης για τις νεότερες γενιές. Και δεν ήταν μόνο η καταλυτική παρουσία του Iggy Pop αλλά και η χρήση fuzztone και wah-wah που προσέφεραν έναν άλλο ήχο στη συντηριτική Αμερική του προηγούμενου αιώνα. Στην εποχή τους τους, οι πωλήσεις των δίσκων τους ήταν απογητευτικές, αλλά σίγουρα ακουγόντουσαν πολύ μπροστά από την εποχή τους.
Οι τρίτοι μεγάλοι προπάτορες του αμερικάνικου punk είναι οι MC5 που κι αυτοί όπως οι Stooges καταγόντουσαν από το Michigan. Το θρυλικό συγκρότημα των Rob Tyner τραγούδι, Wayne Kramer και Fred "Sonic" Smith κιθάρες, Michael Davis μπάσο και Dennis Thompson ντραμς, ηχογράφησε 2 άλμπουμ, τα Back in the USA (1970, Νο137 US) και High Time (1971, Νο191 USA) αλλά η φήμη τους εξαπλώθηκε σε όλη την Αμερική, βάζοντας τα θεμέλια για την εμφάνιση του punk. Χείμαρος οργής και επαναστατικότητας, η πολιτική τους ήταν τόσο δυνατή, που σύντομα κατέκτησε ολόκληρη την Αμερική. Οι αθεόφοβοι, ο πρώτος δίσκος που κυκλοφόρησαν ήταν Live εν έτη 1970και βέβαιαι είναι σημείο αναφοράς live ηχογράφησης. “Kick out the Jams Motherfuckers”!

Η ΓΕΝΙΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ PUNK ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΩΝ
 Πριν ξεκινήσετε την ανάγνωση, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η αναφορά στα συγκροτήματα της πρώτης γενιάς ΔΕΝ είναι εξαντηλητική. Γεννημένος το 1949 στο Lexington του Kentucky, ο Richard Lester Meyers θεωρείται από τους τους rock κριτικούς, σαν η κεντρική φυσιογνωμία του αμεερικάνικου punk. Στο γυμνάσιο γνώρισε τον Tom Miller, μια γνωριμία που άλλαξε τις ζωές αλλά….και τα ονόματα και των δύο. Ο μεν Richard Lester Meyers μετονομάστηε σε Richard Hell o δε  Tom Miller σε Tom Verlaine, με τον Hell να ασχολείται με την έκδοση βιβλίων και περιοδικών αλλά και να γράφει ποιήματα. Το 1972 ρίσκει το δρόμο του προς τη μουσική, σχηματίζοντας τους Neon Boys που μετονομάστηκαν σε Television, κερδίζοντας όλο και περισσότερους fans. Μια από αυτούς ήταν η Patti Smith, που έγραψε μια πολύ καλή κρτική για συναυλία τους στο CBGB. Ανήσυχο πνεύμα ο Richard Hell, έμεινε αστους Television έως το 1975 και δεν συμμετείχε σε καμία ηχογράφησή τους. Οι Television κυκλοφόρησαν 3 άλμπουμ, με πρώτο και καλύτερο το Marquee Moon (1977, No 28 UK) που είναι ένα από τα καλύτερα new wave άλμπουμ κι ένα από τα καλύτερα της δεκαετίας του 70, με το αστέρι του Tom Verlaine να λάμπει.

Ο Richard Hell δημιούργησε τους Heartbreakers (καμία σχέση με το ομώνυμο συγκρότημα του Tom Petty, οι οποίοι σχηματίστηκαν ένα χρόνο αργότερα!) και εντυπωσίασε τον Malcolm McLaren που του πρότεινε να γίνει μέλος των Sex Pistols που τότε σχηματιζόντουσαν. Η απάντηση του Richard Hell ήταν αρνητική! Ένα χρόνο αργότερα, αποχώρησε από τους Heartbreakers και σχημάτισε τους Voidoids κυκλοφορόντας τα άλμπουμ Blank Generation (1977) και Destiny Street (1982), με το "Blank Generation"να είναι το ποιο γνωστό τραγούδι του. Το video που συνοδεύει το άρθρο, προέρχεται από εμφάνισή του στο CBGB.

    Για τους Blondie νομίζουμε ότι ξέρουμε πολλά αλλά τελικά είναι τόσα λίγα! Μπορεί οι μεγάλες επιτυχίες τους "Call Me", "Heart of Glass", "One Way or Another", "The Tide Is High", "Rapture", "Hanging on the Telephone", "Atomic" ή ακόμα η πιο τελευταία, "Maria", να δείχνουν πόσο ταλέντο είχαν και πόση δουλειά έκαναν, αλλά η πορεία τους ξεκινά από το 1974 όταν ο κιθαρίστας των Stilettoes, Chris Stein γνώρισε την πρώην σερβιτόρα του Playboy Bunny, Debbie Harry και τραγουδίστρια των the Wind in the Willows.  Ερωτεύτηκαν κι αποφάσισαν να αποχωρήσουν από τα συγκρότηματά τους για να σχηματίσουν αρχικά τους Angel and the Snake που μετονομάστηκαν σε Blondie by October 1974. Το όνομα τους το έδωσαν οι οδηγοί φορτηγών, που φώναζαν στην Harry, "Hey, Blondie"!
    “Το 1974 ήταν μια χρονιά που το κόστος ζωής είχε πέσει και τα ενοίκια ήταν φθηνά, η απόφαση να πάμε στην Νέα Υόρκη ήταν μονόδρομος» λέει στο περιοδικό Classic Rock (Σεπτ.2003) ο ντράμερ των Talking Head, Chris Frantz. «Ο Nixon ετοιμαζόταν να πέσει, οι πορτορικανικές και δομινικανικές συμμορίες είχαν το πάνω χέρι και το καλύτερο που μπορούσαμε να κάνουμε ήταν να παίζουμε από το πρωϊ έως το βράδυ μουσική». Δύο clubs μάζευαν κόσμο και καινούργια συγκροτήματα: Tο Kansas City στο No 213 της Park Avenue South και το CBGB στο East Village της Νέας Υόρκης. Όταν ο υπεύθυνος του Kansas City αποφάσισε να διακόψει τις εμφανίσεις συγκροτημάτων που δεν είχαν δισκογραφικό συμβόλαιο (unsigned bands), όλος ο κόσμος μεταφέρθηκε στο CBGB που έγινε ο ναός της νέας rock σκηνής της Αμερικής. Τα πρώϊμα σχήματα των Televidion, Talking Heads, Blondie, Ramones αλλά και η Patti Smith, βρήκαν club για να πραγματοποιήσουν τις πρώτες εμφανίσεις τους.  Η πρώτη συναυλία των Talking Heads είχε σαν support τους Ramones κι όλοι ήθελαν να παρουσιάσουν ένα ήχο εντελώς διαφορετικό από αυτόν που ακουγόταν από το ραδιόφωνο. Κι επειδή μιλάμε για το 1974, να θυμίσω ότι εκείνη τη χρονιά, οι δίσκοι των Elton John, Paul McCartney and Wings, Steve Miller, Barry White, Bachman Turner Overdrive, Jethro Tull, Uriah Heep, Deep Purple, Doobie Brothers κ.α. πουλούσαν για πλάκα από 1.000.000 αντίτυπα. 

Πάντα με ενοχλούσαν οι χαρακτηρισμοί τύπου «η γιαγιά(!) του punk” κι άλλα ανόητα που τα προσάψαν οι δημοσιογράφοι των εφημερίδων όχι μόνο των ελληνικών αλλά και του εξωτερικού, στους καλλιτέχνες κι όχι οι μουσικοί δημοσιογράφοι. Τον παραπάνω χαρακτηρισμό απέκτησε η Patti Smith, που τα τρα  γούδια της ήταν ένας συνδυασμός ποίησης και rock. Χαρισματική και δεξιοτέχνισσα να αποτυπώνει τις σκέψεις της πάνω σε χαρτί, σχηματίζει το 1974 τους Patti Smith Group και υπογράφει στην Arista Records κυκλοφορόντας το άλμπουμ Horses (1975, Νο 47 Αμερική) που ηχητικά δεν έχει καμία σχέση με αυτό που έχουμε στο μυαλό μας σαν punk ήχο. Η διασκευή της στο κλασσικο “Gloria” του Van Morrison ακούγεται στο αμερικάνικο ραδιόφωνο…κι αυτό ήταν. Την έμαθε όλος ο κόσμος!
Εκείνο που δεν ξέρετε, είναι ότι πριν υπογράψει στην Arista Records, είχε κυκλοφορήσει το single "Piss Factory" με το κλασικό "Hey Joe" στη Β!πλευρά! Η κυκλοφορία του είχε γίνει από τη δική της(!) δισκογραφική εταιρεία Mer και μπορείτε να το βρείτε στη συλλογή της Land (1975–2002).
 

  Το μεγάλο κεφάλαιο του αμερικάνικου punk είναι οι Ramones, που πήραν τη μορφή που ξέρουμε το 1974 υοθετόντας το όνομα Ramone(s) από το ψευδώνυμο που δήλωνε στα ξενοδοχεία ο Paul McCartney για να μην τον ενοχλούν! Ήταν 30 Μαρτίου 1974 όταν έκαναν την πρώτη εμφάινσή τους στο Performance Studios με κύριο χαρακτηριστικό όλα τα τραγούδια τους να είναι γρήγορα, πολύ μικρά σε διάρκεια και πριν από κάθε τραγούδι, μέτραγαν!Blue jean  παντελόνι, δερμάτινο τζάκετ, sneakers και φανερά επηρεασμένοι από MC5, Stooges και όλη την underground σκηνή της Νέας Υόρκης. Μνημειώδεις έμειναν οι εμφανίσεις τους στο CBGB που έγινε δεύτερο σπίτι τους κι ο πρώτος δίσκος τους κυκλοφόρησε το 1976 με τίτλο τα όνομά τους. Ήταν το πρώτο αμερικάνικο punk συγκρότημα που υπέγραψε σε δισκογραφική εταιρεία (Sire).Τα υπόλοιπα τα ξέρετε.

Το άλλο μεγάλο συγκρότημα που καταξιώθηκε μέσα από τις πολλές εμφανίσρις του στο CBGB ήταν οι Talking Heads των David Byrne, Chris Frantz, Tina Weymouth και Jerry Harrison. Χαρακτηριστικό είναι ότι η μπασίστρια Tina Weymouth δεν ήξερε μπάσο κι επειδή δεν εύρισκαν κάποιον για τη θέση, την έπεισε ο Frantz να ακούσει τους δίσκους της Suzi Quatro (έπαιζε μπάσο) για…να μάθει! Κι έμαθε!!! Το ημερολόγιο έδειχνε 5 Ιουνίου 1975 όταν άνοιξαν τη συναυλία των Ramones στο  CBGB. Αρχικά προσέγγισαν την CBS αλλά δεν ανταποκρίθηκε κι έτσι το Νοέμβριο του 1976 υπέγραψαν στη Sire Records in November 1976 για να κυκλοφορήσουν το πρώτο ομότιτλο άλμπουμ τους με ένα απλό κόκκινο εξώφυλλο. Χωρίς φωτογραφίες, μόνο με το όνομά τους (Νο 60 Αμερική, Νο 97 Μ.Βρετανία) και με τη μεγάλη επιτυχία "Psycho Killer". Η αρχή είχε γίνει.

Το μεγάλο Punk συγκρότημα της δυτικής ακτής ήταν οι Dead Kennedys του Jello Biafra (πραγματικό όνομα Eric Boucher) με έντονα πολιτοικοποιημένο στίχο, που πολλές φορές ήταν καυστικός προς τις Αρχές. Το ίδιο καυστική και σατυρική ήταν και η αισθητική των δίσκων τους, με αποτέλεσμα πολλά καταστήματα δίσκων να αρνηθούν να τους παραγγείλουν! Η παρουσία του τραγουδιστή και βασικού στιχουργού Jello Biafra ήταν ιδιαίτερα καταλυτική, ενώ συμμετείχε καμπάνιας κατά του Parents Music Resource Center, του οποίου βέβαια ήταν κεντρικός στόχος. Στα 4 άλμπουμ τους, εύκολα καταλαβαίνεις κανείς τη σοβαρότητα και ντην αιχμηρότητα τόσων των στίχων τους όσo και της μουσικής τους.
 
 Οι Devo (προφέρεται Ντίβου) ανήκουν κι αυτοί στην πρώτη γενιά των αμερικάνικων punk συγκροτημάτων. Στην Ελλάδα αργήσαμε να τους ανακαλύψουμε,μόλις το 1980 με τη μεγάλη χορευτική επιτυχία τους "Whip It"(Νο14 Αμερική) με το οποίο πέρασαν στην πολύ κόσμο. Πολύ ιδιαίτερες εμφανίσεις και κοστούμια, συνδυασμένα με σατυρικούς στίχους, θέματα επιστημονικής φαντασίας (ήταν της εποχής), σουρεαλιστικό χιούμορ και κοινωνικά σχόλια. Στο  ξεκίνημά τους, υποτίθεται ότι τα μέλη τους ήταν 2 Mothersbaughs και οι Casales, συν τον Alan Myers. Έως και το 2014 το συγρκότημα με αρκετές αλλαγές στη σύνθεσή του, περιόδευε στην Αμερική.

Τέλος, οι Dead Boys από το Clevelant, είχαν τη βοήθεια και συμπαράσταση του Joey Ramone, αλλά και των πολύ καλών συναυλιών τους που άφησαν εποχή, με τον τραγουδιστή Stiv Bators να μην διστάζει να σκίζει το στομάχι του με το μικρόφωνο! To 1977 κυκλοφόρησαν το πρώτο άλμπουμ τους με τίτλο Young, Loud and Snotty, που περιείχε το classic"Sonic Reducer". Για την ιστορία, στο δεύτερο άλμπουμ τουςWe Have Come for Your Children παραγωγή έκανε Felix Pappalardi των Mountain.

Πολλές και βαθιές οι διαφορές μεταξύ βρετανικού κι αμερικάνικου punk. Ήταν φανερό ότι οι Αμερικάνοι punk «ήρωες» είχαν πίσω τους ένα πολιτισμό που δεν είχαν ή δεν έβγαλαν οι αντίστιχοι Βρετανοί. Τα μέλη των Talking Heads ήταν σπουδαστές σχολής Καλών Τεχνών, οι Richard Hell και Tom Verlaine ήταν ποιητές, το ίδιο και η Patti Smith, o Joey Ramone ήταν ζωγράφος. Είχαν πίσω τους ένα πολιτισμό κι όπως λεέι ο Chris Frantz, μεταξύ τους δεν υπήρχε κακός ανταγωνισμός. Εκείνο που άφησα τελευταίο ήταν αυτή η «κατάρα» των ναρκωτικών. Άξιοι μουσικοί και οραματιστές σαν τον Johnny Thunders ή τον Dee Dee Ramone (πέθανε το 2002) έφυγαν εξ αιτίας των ναρκωτικών. Και πόσοι άλλοι δεν έκαναν την καριέρα που τους άξιζε εξ αιτίας αυτών….

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ

23/1/22

Share on Google Plus

About Αλέξανδρος Ριχάρδος