BLACK SABBATH – “PARANOID” (1970): “WHAT DOES ‘PARANOID’ MEAN?”

Στα τέλη  του 1970 οι Black Sabbath ( Geezer Butler-μπάσο, Tony Iommi-κιθάρα,Bill Ward -ντραμς και Ozzy Osbourne-φωνητικά), κυκλοφόρησαν το δεύτερο άλμπουμ τους με τον τίτλο ‘Paranoid”. Το άλμπουμ έφτασε στο No 12 στο  Billboard chart, στο No1 του βρετανικού chart και αποτέλεσε την βασική έμπνευση ενός κύματος heavy metal συγκροτημάτων που εμφανίστηκαν τα επόμενα χρόνια. Στη Μ. Βρετανία το single “Paranoid”  έφτασε στο No4 των charts (No61 στο  Billboard chart) και είναι το πιο γνωστό κομμάτι των Black Sabbath. Είναι, επίσης, το μόνο single του συγκροτήματος που κατάφερε να φτάσει στις υψηλές θέσεις των charts.
Το μεγαλύτερο μέρος του υλικού για το άλμπουμ “Paranoid” είχε γραφτεί παράλληλα με τα τραγούδια του πρώτου άλμπουμ τους, που είχε κυκλοφορήσει λίγους μήνες πριν (τον Φεβρουάριο του 1970).  Η ηχογράφηση έγινε στο Λονδίνο  σε διάστημα δύο-τριών ημερών και , ενώ την  είχαν σχεδόν ολοκληρώσει , ο παραγωγός του άλμπουμ  Rodger Bain τους ενημέρωσε ότι υπήρχε χρόνος στο βινύλιο για ένα τρίλεπτο τελευταίο τραγούδι. Συγκεκριμένα τους παρότρυνε να το συνθέσουν γρήγορα λέγοντας: « Απλώς τζαμάρετε  κάτι».  Σύμφωνα με τον Tom Allom (που ήταν μηχανικός ήχου στο studio που γινόταν η ηχογράφηση) εκείνο το απόγευμα ο Tony Iommi  έμεινε στο Regent Sound Studios  στο Tottenham Court Road με σκοπό να δουλέψει πάνω σε ένα riff. Τα υπόλοιπα μέλη πήγαν σε μια παμπ κάπου στην University Street. Πριν περάσει πολλή ώρα ήρθε ο Tony και τους είπε ότι είχε μια καταπληκτική ιδέα και ότι έπρεπε να γυρίσουν πίσω στο studio για ηχογράφηση. Ο Tony έπαιξε με την κιθάρα του το riff, που είχε συνθέσει ενώ ο Ozzy Osbourne τον βοηθούσε να διατηρήσει την μελωδία κάνοντας ένα συνεχή παρατεταμένο ήχο (κάτι σαν βουητό μέλισσας). Ακούγοντας το riff ο Ozzy και ο Butler αντέδρασαν και είπαν στον Iommi ότι δεν πρέπει να το ηχογραφήσουν γιατί φαίνεται σαν αντιγραφή του riff από το  “Communication Breakdown”  των Led Zeppelin. Για την ακρίβεια έμοιαζε να είναι παιγμένο πιο γρήγορα το riff, από το συγκεκριμένο κομμάτι που οι Led Zeppelin είχαν κυκλοφορήσει ένα χρόνο πριν. Υπήρχε έντονη διαφωνία, αλλά τελικά επικράτησε η άποψη του Iommi και το “Paranoid” (ευτυχώς) ηχογραφήθηκε. Τους στίχους του κομματιού ανέλαβε να γράψει ο Geezer Butler ο οποίος θεωρούνταν (από τα άλλα μέλη) ο ικανότερος στη χρήση των λέξεων.  Ο Butler έδωσε στο κομμάτι τον τίτλο  “Paranoid”. Ο Ozzy βλέποντας τον τίτλο αναρωτήθηκε: “What does ‘paranoid’ mean?”, φρικάροντας τον Butler. Αργότερα ο Ozzy δήλωσε ότι άκουγε να χρησιμοποιούν την συγκεκριμένη λέξη οι άνθρωποι γύρω του, αλλά δεν ήξερε το ακριβές της νόημα.

Το τραγούδι αφορά  έναν άνθρωπο που διαπιστώνει ότι έχει φτάσει σε αδιέξοδο, καθώς δεν μπορεί να βρει κάτι που να δίνει νόημα στη ζωή του και απελπισμένα αναζητά βοήθεια. Ένας άνθρωπος στα όρια της παράνοιας.   Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Mojo (Ιούνιος 2011) ο Geezer Butler, ανέφερε ότι οι στίχοι αφορούν την κατάθλιψη, αλλά δεν ήξερε την διαφορά μεταξύ κατάθλιψης και παράνοιας. Ήθελε να δείξει ότι η χρήση ναρκωτικών οδηγεί τους ανθρώπους σε παράνοια και αδυναμία ανάπτυξης σχέσεων ή συνεννόησης με τους άλλους. Αυτή η παράνοια έχει σαν αποτέλεσμα την κατάθλιψη.
Η ηχογράφηση των ορχηστρικών μερών του “Paranoid” έγιναν στο Regent. Ήταν ένα μικρό studio στο οποίο η κιθάρα του Iommi ακουγόταν πιο δυνατά. Δυο μικρόφωνα χρησιμοποιήθηκαν για την κιθάρα και τέσσερα για τα ντραμς  του Bill Ward. Σύμφωνα με τον Bill Ward η ηχογράφηση ξεκίνησε περίπου στη 1.30΄το μεσημέρι και στις 2.00΄είχε ολοκληρωθεί. Χρειάστηκε μόνο μισή ώρα για να αποκτήσει το “Paranoid” τον ήχο που όλοι γνωρίζουμε. Τα φωνητικά του Ozzy ηχογραφήθηκαν περίπου μια βδομάδα αργότερα στα Island Studios που βρίσκονταν στη Basing Street στο Notting Hill. Ο Ozzy φόρεσε τα ακουστικά του και τραγούδησε, ακολουθώντας το riff του Tony. Ο τρόπος συγχρονισμού των φωνητικών του με τη μουσική είναι μοναδικός. Μπορεί να μην γνώριζε τι σημαίνει ο τίτλος του κομματιού, αλλά τραγούδησε με έντονα συναισθηματικό τρόπο. Όπως είχε δηλώσει,  τα δύσκολα παιδικά του χρόνια επηρέασαν και τον τρόπο που τραγουδά, οδηγώντας τον στο να καταθέτει ένα κομμάτι της ψυχής του σε κάθε ερμηνεία (Ο Ozzy μεγάλωσε στο Birmingham, η οικογένειά του ήταν φτωχή με έξι παιδιά και το σπίτι τους απελπιστικά μικρό).
 Μετά την ολοκλήρωση των ηχογραφήσεων, έπρεπε να επιλέξουν τίτλο για το άλμπουμ. Η αρχική σκέψη ήταν να το ονομάσουν “Walpurgis”, καθώς αυτός θα ήταν ο τίτλος του κομματιού που άνοιγε το άλμπουμ. Η ονομασία αυτή άφηνε μια έντονη αίσθηση μυστηρίου και μαγείας, ενισχύοντας τον μύθο του συγκροτήματος.  Τότε ο Rodger Bain αναρωτήθηκε τι σημαίνει αυτή η λέξη και τους πρότεινε να το ονομάσουν (το τραγούδι και κατ’ επέκταση το άλμπουμ) “War Pigs”, γιατί το τραγούδι είχε αντιπολεμικό νόημα. Αυτή η  σκέψη επικράτησε αρχικά, αλλά όταν οι υπεύθυνοι της εταιρίας άκουσαν το single “Paranoid” κατάλαβαν ότι θα γινόταν επιτυχία και, για να το ενισχύσουν, έδωσαν στο άλμπουμ τον ίδιο τίτλο με το single. Όμως το artwork ήταν ήδη έτοιμο, δεν μπορούσε να αλλάξει  και αφορούσε τον τίτλο “War Pigs” (όπως φαίνεται και από το εξώφυλλο).
Η επιτυχία του “Paranoid” ήταν τόσο μεγάλη, που οι Black Sabbath φιλοξενήθηκαν ακόμη και από την ιστορική τηλεοπτική εκπομπή “Top of the Pops”.  Ο Ozzy αναρωτιέται μέχρι σήμερα αν οι άνθρωποι που παρακολούθησαν εκείνο το show κατάλαβαν τι έπαιζαν οι Black Sabbath, καθώς ο ήχος του “Paranoid” ήταν πολύ διαφορετικός από όλες τις pop επιτυχίες εκείνης της εποχής, που ακούγονταν στην εκπομπή. Οι Black Sabbath δεν ήθελαν να γίνουν ένα συγκρότημα που σκοπό είχε να κυκλοφορεί πετυχημένα singles τα οποία θα έρχονταν να ακούν οι θαυμαστές τους στις συναυλίες. Έδιναν έμφαση στην ποιότητα των δίσκων τους, όπως και τα άλλα μεγάλα συγκροτήματα της εποχής. Γι’ αυτόν τον λόγο περίμεναν να περάσουν περίπου δυο χρόνια για να κυκλοφορήσουν το επόμενο single τους, το “Iron Man”.

Το τραγούδι έχει διασκευαστεί πολλές φορές, μεταξύ των οποίων, ξεχωρίζει αυτή τον Megadeth. Αρκετοί καλλιτέχνες το τραγούδησαν ζωντανά, όπως οι Metallica και οι Green Day. Ο τηλεοπτικός σταθμός VH1 το κατέταξε στο Νο34 στη λίστα του για τα 40 σπουδαιότερα Metal τραγούδια. Τον Μάρτιο του 2015, το περιοδικό Q, το κατέταξε 11ο μεταξύ των 100 καλύτερων κιθαριστικών τραγουδιών. Το περιοδικό Rolling Stones, το κατέταξε 250ο στη λίστα του με τα 500 καλύτερα rock τραγούδια όλων των εποχών. Σε ψηφοφορία που έγινε στην ελληνική έκδοση του Metal Hammer, το τραγούδι συμπεριλήφθηκε μεταξύ των 200 Σπουδαιότερων Τραγουδιών όλων των εποχών, καταλαμβάνοντας την 4η θέση.
TRIVIA
•    B-side του single ήταν ένα άλλο σπουδαίο τραγούδι, το “The wizard”.
•    To “Paranoid” ακούγεται σε αρκετές ταινίες όπως Sid and Nancy (1986)
Dazed and Confused (1993)
Private Parts (1997)
Any Given Sunday (1999)
Almost Famous (2000)
Slugs (2004)
We Are Marshall (2006)
Dark Shadows (2012)
•    Κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του “Paranoid” o Iommi είχε μαυρισμένο το ένα του μάτι, εξαιτίας ενός καυγά στον οποίο είχε μπλεχτεί. Αυτό το συμβάν αναφέρεται επίσης στο "Fairies Wear Boots."
•    Το 2002 οι Ozzy, Tony Iommi, Phil Collins, and Pino Palladino (Who) έπαιξαν το τραγούδι στο Buckingham Palace κατά τη διάρκεια του εορτασμού του  Queen's Golden Jubilee.
•    Ο  Tom Allom έχει συνδέσει το όνομά του με τους Judas Priest και συγκεκριμένα με τα άλμπουμ British Steel, Screaming for Vengeance, Defenders of the Faith, Turbo αλλά και στο πρόσφατο Firepower.
ΘΟΔΩΡΟΣ  ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ  10/8/18



Share on Google Plus

About Αλέξανδρος Ριχάρδος

    Blogger Comment

Δημοσίευση σχολίου