Τι σάς έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη Santana; Ο κιθαρίστας Carlos Santana να σολάρει κάνοντας τον χαρακτηριστικό μορφασμό του, η άψογη ανάμειξη latin-fusion και rock, η ψυχεδελική εκτέλεση του “Soul Sacrifice» στο Woodstock, το εξώφυλλο του άλμπουμ Abraxas ή όλα αυτά μαζί; Ο Αλέξανδρος Ριχάρδος ξεδιπλώνει την ιστορία του μάγου Carlos από το μακρινό 1966 και φθάνει έως το 1974, ακούγοντας τα προσωπικά άλμπουμ του που κυκλοφόρησε αυτή την περίοδο αλλά και παραθέτοντας βασικές απόψεις της ζωής του Μεξικανού κιθαρίστα.
Εκείνο που έκανε τους Santana να ξεχωρίσουν δεν είναι μόνο το διαφορετικό παίξιμο του Carlos αλλά το κράμα jazz και latin μουσικής με rock στοιχεία. Έχοντας ακούσει ξανά και ξανά τους δίσκους των Tito Puente, Miles Davis, John Coltrane, Sly Stone και Jimi Hendrix, ο Carlos αρχίζει να κτίζει τη δική του εκδοχή στη μουσική, αυτό που ονομάστηκε latin rock,έχοντας πλήρη αίσθηση του αφρικάνικου ρυθμού. Κι όλα αυτά με αυτοσχεδιασμούς, ειδικά στα Caravanserai, Borboletta και στα προσωπικά του που σταδιακά έφθασε σε υψηλό επίπεδο δημιουργικότητας.
ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ
Η αρχή της ιστορίας μας, βρίσκει τον Carlos να γεννιέται το 1947 στο Μεξικό και με προτροπή του πατέρα του που ήταν μουσικός mariachi,ξεκινά σε ηλικία 8 ετών να παίζει βιολί, με τον νεότερο αδελφό του Jorge να μαθαίνει κιθάρα. Αντιμετωπίζοντας τη φτώχεια, η οικογένεια του μετακομίζει από το Αutlán στο Tijuana που βρίσκεται κοντά στα αμερικάνικα σύνορα και σύντομα τα περνούν για να καταφύγουν στο San Francisco όπου ο πατέρας του βρίσκει σταθερή δουλειά. Έχοντας μέσα του το μικρόβιο της μουσικής, ο μικρός Carlos έχει μεταπηδήσει με προτροπή του αδελφού από το βιολί στην κιθάρα, ξεκινά τον Οκτώβριο του 1966 τους Santana Blues Band,ενώ παράλληλα για να ζήσει, πλένει πιάτα σε εστιατόριο. Έπαιρνε 65$ την εβδομάδα και τα περισσότερα τα έστελνε στους γονείς του που τα είχαν ανάγκη. Ζώντας στο Σαν Φρανσίσκο, κατάλαβε ότι ο ναός της πόλης ήταν το Fillmore West (βλέπε Trivia) κι έκανε αυτοσκοπό του να παίξει εκεί, πράγμα που κατάφερε εκείνη τη χρονιά. Σε πολύ λίγο χρόνο, ο νεαρός φτωχός αλλά πολύ ταλαντούχος Carlos, θα εξελισσόταν σε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στη μουσική. Σε πολύ λίγο χρόνο…
Το ξεκίνημά του έγινε το 1966 στην πόλη του San Francisco που εκείνα τα χρόνια ήταν το κέντρο της αμερικάνικης μουσικής αφού ήδη από το 1965 έχει πάρει την αμερικάνικη υπηκοότητα. Μαζί με τον μπασίστα Sergio "Gus" Rodriguez και τον ντράμερ Rod Harper, σχηματίζει τους Santana Blues Band που αργότερα εμπλουτίστηκε και με άλλους μουσικούς όπως θα διαβάσετε πιο κάτω. Τα πρώτα μηνύματα δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικά αφού μετά από μια συναυλία τους στο Avalon Ballroom, το καλοκαίρι του 1967, ο διοργανωτής συναυλιών Chet Helms τούς είπε ότι το Latin-rock ύφος που έπαιζαν δεν θα είχε μέλλον και καλά θα έκανε ο Carlos να μη φύγει από τη δουλειά στο εστιατόριο (όπου έπλενε πιάτα). Μεγαλώνοντας στο Μεξικό, εκτός από τη μουσική των Mariachi, άκουσε Miles Davis, T-Bone Walker και Tito Puente, ήχοι που τον επηρέασαν και λειτούργησαν σαν σπόροι που έμελλε να μεγαλώσουν και να βγάλουν καρπούς. Η ενσωμάτωση congas στη μουσική του έγινε τυχαία, όταν είχε επισκεφτεί ένα Aqua Park στο Σαν Φρανσίσκο και παρακολούθησε μια ομάδα 15 με 20 μουσικών να παίζουν conga και σκέφτηκε πόσο πλούσιο θα έκανε τον ήχο του δικού του συγκροτήματος αν προσέθετε 2 ή3 μουσικούς που θα έπαιζαν conga και percussions. Ένας συνδυασμός conga, blues, latin και Rock ήταν ότι πιο πλούσιο μπορούσε να σκεφτεί. Κι όπως είπε κι ο ίδιος πολύ αργότερα, παρατήρησε ότι ακούγοντας αυτούς τους υπαίθριους μουσικούς να παίζουν παρατήρησε ότι όλες τις γυναίκες χόρευαν!
 |
| Santana 1968 |
O Carlos είχε αντιληφθεί ότι το μεγάλο παιχνίδι παιζόταν πρώτα στο Fillmore West και μετά στο Avalon club. Όλα τα μεγάλα ονόματα, πρώτα έπαιζαν στο Fillmore και εκεί μαζευόταν όλος ο κόσμος για να δει τα συγκροτήματα. Οι Paul Butterfield, Mike Bloomfield και Elvin Bishop ήταν τακτικοί καλεσμένοι του club κι ένα βράδυ του Οκτώβρη του 1966 στη σκηνή του Fillmore ετοιμάζονται να ανέβουν για ένα jam οι κιθαρίστες των Butterfield Blues Band, Grateful Dead και Jefferson Airplane! (σ.σ. πλάκα κάνεις;) αλλά ο Elvin Bishop (σ.σ. κιθαρίστας των Butterfield Blues Band) δεν πήγε και κάποιος είπε στον άνθρωπο που έτρεχε το club, στον Bill Graham, ότι υπάρχει μέσα στο πλήθος ένας Μεξικάνος κιθαρίστας που παίζει καλά. Αυτή ήταν η ευκαιρία που ζητούσε ο νεαρός Carlos, ευκαιρία που την άρπαξε από τα μαλλιά, κερδίζοντας την εκτίμηση του Graham που ήταν κορυφαίος παράγοντας του San Francisco. Αμέσως μετά το τζαμάρισμα τον ρώτησε: “Έχεις συγκρότημα; Θες να παίξεις πριν τους Loading Zone (βραχύβιο συγκρότημα της εποχής) και τους Who;” Φυσικά η απάντηση του Carlos ήταν «Ναι» και ξεκινά εντατικές πρόβες στο τριμελές(!) τότε συγκρότημα του με την προσθήκη του κιθαρίστα Tom Fraser ο οποίος έφερε τον οργανίστα/τραγουδιστή Greg Rollie. O Carlos θυμήθηκε το συμμαθητή του Mike Carabello που έπαιζε congas και οι Santana Blues Band ήταν έτοιμοι! Ήταν τυχεροί γιατί στον Bill Graham άρεσαν οι latin ρυθμοί και ο συνδυασμός με το rock τον έκανε να βρει τον ήχο τους πολύ ενδιαφέροντα. Ένα από τα πρώτα τραγούδια που προβάρανε ήταν το μετέπειτα κλασικό “Evil Ways” ενώ οι εμφανίσεις τους στο Fillmore West γινόντουσαν όλο και πιο συχνές με αποτέλεσμα να τραβήξουν την προσοχή του Clive Davis (σ.σ. που είχε ενημερωθεί από τον Bill Graham) που τους υπέγραψε στην Columbia (CBS). O Malone είχε αποχωρήσει καθώς βρισκόταν στη φυλακή του San Quentin State Prison κατηγορούμενος για ανθρωποκτονία και με τον Νικαραγουανό José Octavio "Chepito" Areas Dávila, γνωστό και σαν Chepito Areas στη θέση του ηχογραφούν το πρώτο ιστορικό άλμπουμ τους με εκείνο το λιοντάρι στο εξώφυλλο! Όμως δεν είχαν και ντράμερ κι ο Carlos θυμήθηκε ένα νεαρό 19χρονο ντράμερ που είχε δει να παίζει στο Fillmore. Michael Shrieve το όνομά του κα λίγους μήνες αργότερα, θα άφηνε τον κόσμο με το στόμα ανοιχτό, παίζοντας στη σκηνή του Woodstock. Αλλά έχουμε δρόμο ώσπου να φθάσουμε σε εκείνη τη συγκλονιστική εμφάνιση των Santana Blues Band που πλέον λεγόντουσαν σκέτο Santana. Το πρώτο άλμπουμ με τίτλο το όνομά τους, πούλησε 500.000 αντίτυπα τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας του και έκανε το rock κοινό να ακούσει με διαφορετικό αυτί το πάντρεμα latin και rock κάτι που μερικούς μήνες πριν ακουγόταν αδιανόητο. Το Santana (Νο4 Αμερική, Νο26 Μ.Βρετανία) ήταν κατά βάση ένα instrumental άλμπουμ με δύο σπουδαία κομμάτια, τα κλασικά πλέον "Jingo" (σ.σ. πανέμορφο το σόλο του Carlos) και "Evil Ways" (Νο 9 Αμερική) αλλά και με το “Wainting” που ανοίγει το άλμπουμ και το Hammond του Rolie. Έχοντας τον Bill Graham σαν manager, το καλοκαίρι του 1969 περιοδεύουν ανοίγοντας για τους Crosby, Stills and Nash (CSN) καις σύμφωνα με τους ανθρώπους που ήταν δίπλα τους, αυτή η περιοδεία τους βοήθησε να γίνουν γνωστοί στις Μεσοπολιτείες αλλά και στη δυτική ακτή είχαν ήδη το έστω μικρό κοινό τους. Όμως σε περιοχές όπως το Miami, Dallas και Νέα Υόρκη όπου κατοικούσαν πολλοί Λατίνοι, έτυχαν θερμής υποδοχής. Κι αυτό το χρωστούν στους CSN που σημειωτέο έπαιζαν εντελώς διαφορετική μουσική από αυτούς (μπαλάντες).
LIVE AT FILLMORE WEST ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1968
Αν και τεχνικά η εποχή δεν χαρακτηριζόταν από την ποιότητα των live ηχογραφήσεων ή καλύτερα από τη δυνατότητα τέτοιων ηχογραφήσεων, το 4ημερο 19 έως και 22 Δεκεμβρίου 1968, οι Santana εμφανίστηκαν στο περίφημο Fillmore West όπου εκείνες οι εμφανίσεις τους κυκλοφόρησαν στο 2πλό cd Live at the Fillmore 1968 (1997) με σύνθεση Carlos Santana κιθάρα, Gregg Rolie πλήκτρα, τραγούδι, David Brown μπάσο, Bob "Doc" Livingstone ντραμς και Marcus Malone congas. Έως τότε είχαν αποκτήσει ένα δικό τους κοινό,α νοίγοντας τις συναυλίες των Creedence Clearwater Revival, Paul Butterfield, Janis Joplin και Chicago.
16 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1969 ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ WOODSTOCK
Με τη βοήθεια του Graham συμπεριλαμβάνονται στη λίστα των ονομάτων που θα παίξουν στο Woodstock που βέβαια πριν ακόμα γίνει ήταν ένα φεστιβάλ που κανείς δεν το ήξερε. Οι Santana πληρώθηκαν 1500$ κι εμφανίστηκαν στις 16 Αυγούστου, τη δεύτερη ημέρα του φεστιβάλ παίζοντας συνολικά 45 λεπτά φρέσκιας μουσικής με εξαιρετικούς μουσικούς και εκπλήσσοντας όχι μόνο τους παρευρισκόμενους, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη μέσω της ταινίας. Ήταν ένα από τα τρία baby bands του φεστιβάλ (σ.σ. τα άλλα δύο ήταν οι Mountain και οι Quill) κι ένα από τα πολλά που εκείνη η εμφάνισή τους, τα εκτόξευσε. Ο γράφων, 15χρονος ίσως κανένα χρόνο πιο μεγάλος, παρακολουθεί με το στόμα ανοιχτό στον κινηματογράφο Σινέ Μοντ στην οδού Νάξου, μια παρέα αλλοπρόσαλλων ανθρώπων, άλλοι με τεράστιες αφάνες και μακριές φαβορίτες, άλλοι μετουσιωμένοι έπαιζαν κόνγκας, άλλοι μαύροι, άλλοι λευκοί, έπαιζαν ένα ξέφρενο ήχο που ήταν πρωτόγνωρος για εμένα, που μόλις είχα μπει στα χωράφια του rock ακούγοντας Atomic Rooster, Jethro Tull, Black Sabbath, Deep Purple και Uriah Heep. Φαίνεται ότι την ίδια αντίδραση πέτυχαν και στην Αμερική, αφού το πρώτο άλμπουμ τους, 2 εβδομάδες μετά την εμφάνισή τους στο Woodstock, στις 30 Αυγούστου 1969 πήγε στο No.4 του Billboard. Τα Waiting, Evil Ways, You Just Don't Care, Savor, Jin-go-lo-ba, Persuasion, Fried Neck Bone and Some Home Fries και ένα εξωγήινο Soul Sacrifice και το αδυσώπητο ντραμ σόλο του, να καταγράφεται ανεξίτηλα στο μυαλό μου (σ.σ. αλλά και σε εκατομμυρίων άλλων ανθρώπων!). Εκείνο το μεσημέρι, ανέβηκαν άγνωστοι στη σκηνή και κατέβηκαν διάσημοι.
Μόλις τελείωσαν την αμερικάνικη περιοδεία, με προτροπή του Bill Graham μπαίνουν στο studio για να ηχογραφήσουν το δεύτερο άλμπουμ τους με τίτλο Abraxas (Νο1 Αμερική, Νο 7 Μ.Βρετανία), δανειζόμενοι τη λέξη από το βιβλίο του Hermann Hesse, Demian, όπου στο οπισθόφυλλο γράφει: "We stood before it and began to freeze inside from the exertion. We questioned the painting, berated it, made love to it, prayed to it: We called it mother, called it whore and slut, called it our beloved, called it Abraxas...." με τη λέξη να έχει ελληνική καταγωγή και να αναφέρεται στο Θεό των Γνωστικών, Αμπράξας που ήταν η ισορροπητική δύναμη μεταξύ του καλού και του κακού, που χάρη στη θεϊκή του φύση, ενσωμάτωνε και διαφύλασσε τις ισορροπίες μεταξύ των εχθρικών δυνάμεων του «Τυφλού» Δημιουργού της ύλης, και των ψυχών, ψήγματα θείας υπόστασης, που επιχειρούσαν να δραπετεύσουν από την ύλη (σ.σ. από τη Wikipedia).
Εκείνα τα…αρχαία χρόνια, οι δίσκοι δεν κυκλοφορούσαν το ίδιο χρονικό διάστημα με το εξωτερικό. Μπορεί και να πέρναγαν και 6 μήνες ώσπου να κυκλοφορήσει στην ελληνική αγορά, αλλά όταν το αγόρασα, δεν περίμενα να ακούσω ένα τέτοιο τραγούδι σαν το blues-rock "Black Magic Woman", πρώτη εκτέλεση των Fleetwood Mac και σύνθεση του Peter Green. Φυσικά τότε ούτε τον Peter ήξερα ούτε τους Fleetwood Mac. Ήξερα όμως ότι αυτό που άκουγα, με ξεπερνούσε! Ο Carlos τους είχε δει να παίζουν στο Fillmore West του San Francisco, εντυπωσιάστηκε από τη μελωδία και το διασκεύασε, κάνοντας αγνώριστο αλλά ταυτόχρονα και το καλύτερο διαβατήριο για την επιτυχία τους. Για να το κάνει πιο πλούσιο, του έβαλε και ένα μέρος της σύνθεσης του Ούγγρου Gabor Szabo, "Gypsy Queen" αλλά το Abraxas δεν σταματά στο ένα καλό μόνο τραγούδι. Η σύνθεση του Tito Puente, "Oye Como Va" έχει πάρει άλλη μορφή, το πολυχορευμένο “Samba pa ti” (σ.σ. δεν υπήρχε πάρτι στη δεκαετία του 70 που να μην παιχτεί τουλάχιστον 2 φορές) και το jazzy “Incident at Neshabur" με ένα μοναδικό παιγνίδι στα πλήκτρα από τους Alberto Gianquinto (συν συνθέτης του κομματιού) και Gregg Rolie είναι all time classics. Σε μια rock σκηνή σαν αυτή του San Francisco Bay Area, με ονόματα σαν τα Jefferson Airplane, Moby Grape και Grateful Dead να ορίζουν τυην τύχη της μουσικής, ξεπετάχτηκαν οι latin jazz rock Santana, ενθαρρύνοντας το ριζοσπαστικό πειραματισμό που αναζητούσε το rock από τη φύση του. Όταν κάποιος σκεφτεί πόσο διαφορετικά ακούγονται οι Santana και πόσο διαφορετικοί ήταν σε σχέση με τα άλλα συγκροτήματα της εποχής, καταλαβαίνει πόσο ριζοσπαστικοί ήταν. Πραγματικά δεν ξέρω τι ανταπόκριση θα είχε αυτό το άλμπουμ αν είχε κυκλοφορήσει τη δεκαετία του 90 ή ακόμα χειρότερα τη δεκαετία του 00. Μπορεί και να τους έλεγαν ότι ….δεν κάνουν! Αυτός ο ανορθόδοξος συνδυασμός rock, jazz, salsa και latin αποδείχθηκε ότι πιο πετυχημένο για εκείνη την εποχή.
ΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ABRAXAS
Θα ήταν τεράστια παράλειψή εκ μέρους μου αν δεν αναφερόμουν στο ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ εξώφυλλο του άλμπουμ που ζωγραφίστηκε από τον γερμανογάλλο Mati Klarwein και βασίζεται στον πίνακά του 1961 Annunciation όπου παρουσιάζει μια ψυχεδελική διάσταση του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου η οποία εμφανίζεται μαύρη. Ο Carlos είχε δει τους πίνακές του σε ένα περιοδικό και τον πήρε τηλέφωνο να επιμεληθεί το εξώφυλλο του άλμπουμ, που σήμερα είναι classic. Ο πίνακας, γιατί περί πίνακα πρόκειται, συνεχίζεται στο οπισθόφυλλο, τακτική σύνηθης τη δεκαετία του 70. Στη συνέχεια ο Klarwein δούλεψε εξώφυλλα των Miles Davis, Herbie Hancock, Earth, Wind & Fire και Gregg Allman!
ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΟΠΛΟ ΤΩΝ SANTANA
Σίγουρα ο Carlos ήταν και είναι η κινητήριος δύναμη των Santana. Όμως πολύ εύκολα μπορούμε να ακούσουμε το μοναδικό πάντρεμα της κιθάρας του με τα πλήκτρα του Hammond από τον Αμερικάνο μουσικό Greg Rolie που ξεκίνησε την καριέρα του σαν μέλος των William Penn and His Pals, ενός γυμνασιακού συγκροτήματος από το Palo Alto της Καλιφόρνια. Η ουσιαστική συμμετοχή των πλήκτρων ήταν καταλυτική τόσο στα πρώτα δύο άλμπουμ (που ήταν καθαρά latin rock) όσο και στα επόμενα που το στοιχείο του fusion κυριάρχησε και να σκεφτεί κανείς ότι ο Carlos δεν είχε μοιραστεί τον ήχο με οργανίστα, που εκτός από »τοίχο», είχε και πρωτεύοντα ρόλο, κάνοντας τη μουσική τους πιο πλούσια! Ο Rolie ήταν από τα πρώτα μέλη που επάνδρωσαν τους Santana Blues Band κι εκτός από πλήκτρα ήταν ο πρώτος τραγουδιστής τους για να παραχωρήσει τη θέση του στον Leon Thomas (σ.σ. στο Welcome).Εμάς τους 60αρηδες,φωνή του μας στοιχειώνει "Black Magic Woman", "Oye Como Va", "No One To Depend On" και "Evil Ways" και προσωπικά πάντα μού άρεσε ο ήχος των πλήκτρων του καθότι θαυμαστής του Hammond B3. Οι περίφημες μουσικές διαφορές που ανακύπτουν μεταξύ των μουσικών, τον οδήγησαν το 1971 στην έξοδο όπου μαζί με τον κιθαρίστα Neal Schon, σχημάτισαν τους Journey. Από εκεί, έφυγε το 1980, μετά την κυκλοφορία του Capture όπου ακολούθησε τη προσωπική του καριέρα έχοντας κυκλοφορήσει έως σήμερα 6 προσωπικά άλμπουμ. Συμμετείχε και στα δύο άλμπουμ των Storm (The Storm 1991 και Eye of The Storm (1995) καθώς και στο ομότιτλο άλμπουμ των Abraxas Pool(1997). Το 2016 ήταν παρών στο reunion των μελών των Santana του 1970 (Carlos Santana, Neal Schon, Mike Carabello και Michael Shrieve) και ηχογράφησε μαζί τους το Santana IV. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο περκασιονίστας José Areas δεν κλήθηκε να συμμετάσχει!
Με την απίστευτη φόρα που τους είχε δώσει το Abraxas, το συγκρότημα κυκλοφορεί το φθινόπωρο του 1971 το τρίτο άλμπουμ τους με τίτλο απλά Santana III (Νο1 Αμερική, Νο6 Μ.Βρετανία) και ήταν το τελευταίο που ηχογραφήθηκε με τη σύνθεση των μουσικών που εμφανίστηκαν στο Woodstock συν την προσθήκη ενός 17χρονου Αμερικανού κιθαρίστα που ανακάλυψαν οι Michael Shrieve και Gregg Rollie είχαν πάει σε ένα club στο Palo Alto και τον είδαν να παίζει με το συγκρότημα του, τους Old Davis! “Ο Schon έφερε μαζί του τη νεανική φρεακάδα (σ.σ. το σόλο του στο “Batuka” είναι ότι καλύτερο έχει παίξει στο συγκρότημα!)και πήρε από τη μελωδική πλευρά του Carlos. Και οι δύο ήταν προικισμένοι» λέει πολλά χρόνια αργότερα ο Shieve. Στην πολυπληθή παρέα έχει προστεθεί κι ο περκασιονίστας Thomas "Coke" Escovedo που αντικατέστησε τον Chepito Areas που είχε πάθει ανεύρισμα στον εγκέφαλο. Το Santana III ηχογραφήθηκε στο νεόκτιστο studio της Columbia στο Σαν Φρανσίσκο, στη Folsom Street με τα περισσότερα κομμάτια να προέρχονται μετά από δαιμονιώδη τζαμαρίσμaτα όπου είχε πάρει μέρος και ο ανανήψας Areas, που εξέπληξε τους πάντες με την ταχεία ανάρρωσή του. Από τα πρώτα session που έγραψαν ήταν ολοφάνερη μια στροφή τους σε πιο jazz δρόμους, κάτι που έκανε τους ανθρώπους της Columbia …να ιδρώσουν καθώς φαινόταν μια σταδιακή απομάκρυνσή από το latin rock των πρώτων δύο δίσκων. Κι όμως το άλμπουμ πήγε στο Νο1 της Αμερικής κι έβγαλε τρεις μεγάλες επιτυχίες, τα "Everybody's Everything", “Batuka” και "No One to Depend On". Εν τω μεταξύ οι σχέσεις συγκροτήματος και Bill Graham είχαν επιδεινωθεί με αποτέλεσμα τη λήξη της συνεργασίας τους.
Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΓΚΑΝΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ SOUL TO SOUL
Το Μάρτιο του 1971 κι ενώ βρίσκονται στην πρωτεύουσα της Γκάνα, στην Άκρα (σ.σ. η είναι αφρικανική χώρα στα δυτικά της ηπείρου)s για τη γιορτή της Ανεξαρτησίας της χώρας, παίζοντας στο φεστιβάλ Soul to Soul το οποίο κινηματογραφήθηκε και προβλήθηκε και στην Αθήνα! Εκτός από Γκανέζους μουσικού, συμμετείχαν μεγάλα ονόματα της R&B, soul, rock και jazz όπως εκτός από τους Sanatna (που δεν συμπεριλήφθηκαν στο soundtrack)έπαιξαν και οι Wilson Pickett ο οποίος ήταν super star στη χώρα(!)Ike & Tina Turner, Les McCann and Eddie Harris, The Staple Singers, Roberta Flack και οι Voices of Harlem.
Το καλοκαίρι του 1972 δοκιμάζει την πρώτη ημι-προσωπική(sic) κυκλοφορία, το ζωντανά ηχογραφημένο άλμπουμ μαζί με τον μεγάλο ντράμερ Buddy Miles, που έφερνε στην πλάτη του όλο το βάρος της συνεργασίας του με τον Jimi Hendrix σαν Band of Gypsies. Ο τίτλος του άλμπουμ ήταν απλά Live (Νο 8 Αμερική) κι είχε έντονο πνεύμα ελευθερίας και δημιουργικότητας, στοιχεία που θα συνόδευαν τα πρώτα άλμπουμ του.
Κι αυτό που είχε αρχίσει να εκκολάπτεται από το πρώτο κιόλας άλμπουμ και μεγάλωνε δίσκο με δίσκο, γίνεται μεγάλο και πανέμορφο στο τέταρτο άλμπουμ τους, το αγαπημένο μου, Caravanserai (1972, Νο 8 Αμερική, Νο 6 Μ.Βρετανία), που βρίσκει το συγκρότημα με αρκετές αλλαγές στη σύνθεσή του με βασικότερη την αντικατάσταση του Carabello από δύο περκασιονίστες, τους Armando Peraza και Mingo Lewis και την παρουσία του οργανίστα Tom Coster σε ορισμένα τραγούδια. Οι επηρεασμοί του 25χρονου Carlos ντύνουν μουσικά το άλμπουμ σε μια jazz fusion ατμόσφαιρα που όμοιά της δεν είχαμε ακούσει, με παιχνιδίσματα μεταξύ κιθάρας και πλήκτρων, με ενδεικτικό τον τίτλο του πρώτου κομματιού που ανοίγει το άλμπουμ:” Eternal Caravan of Reincarnation (Αιώνιο Καραβάνι της Μετεσάρκωνσης). Μουσικός παροξυσμός, υψηλή fusion jazz αισθητική, ρομαντισμός και δημιουργικότητα που δεν αφήνουν την ύπαρξη hit single για να προωθηθεί εμπορικά ο δίσκος. Το Caravanserai σταματάει στο Νο 8 του αμερικάνικου chart (σ.σ. πάλι καλά), σημειώνοντας τη μεγαλύτερη αλλαγή που θα μπορούσε να κάνει ο Carlos που ήταν απόλυτα ώριμος για αυτή τη στροφή. Με βάση τη jazz, τα 50 λεπτά της μουσικής του, ντύνονται με salsa και latin rock, αφήνοντας πίσω τους ένα απόλυτα ικανοποιημένο ακροατή.
Μετά το τέλος της περιοδείας του Love Devotion Surrender, o Carlos επιστρέφει στους Santαna απ’ όπου ήδη έχουν αποχωρήσει οι Gregg Rolie και Neal Schon για να σχηματίσουν τους Journey και το Νοέμβριο του 1973 κυκλοφορούν το Welcome (1973, Νο 25 Αμερική, Νο 8 Μ.Βρετανία), στο ίδιο jazz-fusion ύφος του Caravanserai. Καλεσμένοι οι John McLaughlin, η χήρα του John Coltrane, η πιανίστρια Alice και η Flora Purim, σύζυγος του Βραζιλιάνου περκασιονίστα Airto Moreira.
Μετά από 5 studio άλμπουμ και μια ξέφρενη πορεία από το latin rock στο fusion, ήλθε η ώρα να κυκλοφορήσουν το πρώτο live άλμπουμ τους που είναι το Lotus (1974) ηχογραφημένο στην Osaka της Ιαπωνίας, τον Ιούλιο του 1973 κατά τη διάρκεια της Caravanserai Tour. Το άλμπουμ δεν μπήκε στο αμερικάνικο ή βρετανικό chart(!) και ήταν τριπλό(!) βινύλιο. Λόγω της ιδιαίτερης και καλαίσθητης αισθητικής του (δείτε το πολύφυλλο εξώφυλλο στη φωτό),δεν κυκλοφόρησε σε ελληνική εκτύπωση, παρά μόνο εισαγωγής το 1975.Η πρώτη ηχογράφησή του ήταν με τετραφωνικό ήχο, τακτική που είχε ξεκινήσει λίγα χρόνια πριν, αλλά σύντομα εγκαταλήφθηκε. Το 2017 κυκλοφόρησε η πλήρης έκδοση με τίτλο "Lotus: Complete Edition" 3 cdhybrid Super Audio CD me 7 bonus κομμάτια.
Σχεδόν ταυτόχρονα κυκλοφόρησε το καλύτερο Best of τους με ένα από τα καλύτερα εξώφυλλα δίσκων, το Santana's Greatest Hits (1974, Νο 17 Αμερική, Νο 14 Μ.Βρετανία) με την επιλογή των τραγουδιών να είναι η καλύτερη όλων. Για την ιστορία το άλμπουμ έχει ξεπεράσει τα 8.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο.
 |
| Το Lotus και η πολύπτυχη έκδοσή του |
Οι πειραματισμοί του Carlos συνεχίστηκαν το 1974 με την κυκλοφορία του ενδοσκοπικού Illuminations όπου εδώ τον βρίσκουμε να εμφανίζεται με το ινδικό όνομά του στο εξώφυλλο (Devadip). Μαζί του η πιανίστρια/αρπίστρια Alice Coltrane και το αποτέλεσμα είναι ένα instrumental jazz άλμπουμ με μακρόσυρτα σόλο, δουλεμένα με αισθητική βάση και φαντασία. O κύκλος του fusion jazz κλείνει με την κυκλοφορία του άλμπουμ Borboletta (1974, Νο20 Αμερική, Νο 18 Μ.Βρετανία) όπου η καλή παρέα των Tom Coaster (πλήκτρα), Armando Peraza (περκάσιονς), Michael Shrieve (ντραμς), David Brown (μπάσο) και Jose Areas (κόνγκας), υποδέχεται τους καλεσμένους Flora Purim , το σύζυγό της Airto Moreira, Leon Patillo (τραγούδι) και Stanley Clarke (μπάσο) σε ένα εξαιρετικό ατμοσφαιρικό άλμπουμ. Παράλληλα είναι το τελευταίο άλμπουμ με τη συμμετοχή του Michael; Schrieve που συνέχισε την καριέρα του στους Αμερικάνους Automatic Man που έπαιζαν progressive rock με κιθαρίστα τον Pat Thrall κι αμέσως μετά στους Go του Stomu Yamashta. Για τις ανάγκες του άρθρου, άκουσα και ξανά άκουσα τα παραπάνω άλμπουμ και για μια ακόμα φορά πιστοποίησα πόσο αριστουργήματα είναι τα Caravanserai και Borobletta! Αππθέωση να τα ακούς χαράματα με μια κούπα ζεστό καφέ!
Με αυτά τα 4 άλμπουμ των Santana, to πολύ καλό live και τα 2 προσωπικά του, έκλεισε ο πρώτος κύκλος της τεράστιας καριέρας του, τόσο σαν μέλος των Santana όσο και της προσωπικής καριέρας του. Ένας κύκλος που άνοιξε πρωτοποριακά, συστήνοντάς μας το latin rock και το παίξιμό του. Προσέξτε ότι σε αυτά τα 7 άλμπουμ, δεν σταμάτησε να πειραματίζεται αλλά και να κάνει δημιουργικά βήματα, πράγμα σπάνιο για καλλιτέχνη. Τελικά η εκπληκτική εμφάνισή του στο Woodstock δεν ήταν πυροτέχνημα, αλλά η απαρχή ενός μύθου.
ΤΙ ΕΚΑΝΑΝ ΜΕΤΑ
Σε λιγότερο από δύο χρόνια από την κυκλοφορία του Borboletta (σ.σ. πεταλούδα στα ισπανικά), οι Santana κυκλοφόρησαν το πολυπλατινένιο στην Αμερική Amigos που πέραν από το γνωστό ύφος τους είχε στοιχεία χορευτικής μουσικής που έδεσαν με το latin στοιχείο.
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ JIMI HENDRIX
Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Classic Rock (τεύχος 8 Νοεμ/Δεκεμ 1999) περιγράφει τις δύο συναντήσεις του με τον Hendrix, με την πρώτη να είναι πολύ …χαρακτηριστική που έγινε μια εβδομάδα μετά την κυκλοφορία του πρώτου άλμπουμ των Santana.»Μόλις είχα φθάσει στη Ν.Υόρκη όπου με περίμενε η Devon Wilson (σ.σ. η τότε κοπέλα του Hendrix για την οποία έγραψε το Dolly Dagger) που μού είπε να ανέβω στο δωμάτιο μου, να κάνω ένα μπάνιο και να φύγουμε για το πάρτι που γινόταν στο studio. Τι είδους studio ήταν αυτό, τι ρώτησα, που έκαναν πάρτι;». «Μην κολλάς» μου είπε και μπήκαμε σε ένα ταξί και πήγαμε στο Record Plant studio. Δύο τετράγωνα πιο κάτω, σταματήσαμε δίπλα σε ένα άλλο ταξί που μέσα ήταν ο Hendrix πoυ φιλιόταν με μια ξανθιά. Για φαντάσου σκέφτηκα, εγώ είμαι στο ένα ταξί με την κοπέλα του Hendrix κι αυτός στο διπλανό και φιλιέται με μια άλλη! Στο studio μιλήσαμε και μου είπε πως του άρεσε το άλμπουμ μας «Μού αρέσει πως επιλέγεις τις νότες» μου είπε «Τι μπορούσα να πω, Ευχαριστώ πολύ», είπε ο Carlos. «Όταν μπήκαμε στο studio πρέπει να ηχογραφούσε το Take 49 (νούμερο ηχογράφησης) στο τραγούδι “Room full of mirrors” όπου είχε χαθεί εντελώς ο έλεγχος. Μπήκε μέσα στο δωμάτιο ηχογράφησης με την πλάτη γυρισμένη προς το παράθυρο του ηχολήπτη κι άρχισε να παίζει ξέφρενα. Δεν είχα ακούσει άνθρωπο να παίζει έτσι. Σε μια στιγμή ο μηχανικός ήχου κι ο παραγωγός του κυττάχτηκαν, μπήκαν μέσα στο studio τον άρπαξαν από τα χέρια και τα πόδια και τον έβγαλαν έξω σε μια αλλόφρονα κατάσταση με τα μάτια του κόκκινα και με αφρούς στο στόμα!»
Τη δεύτερη φορά που τον συνάντησα, τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα. Ήταν στο Berkeley Community Theater (σ.σ. παρουσιάστηκε στο ντοκιμαντέρ Jimi Plays Berkeley και κυκλοφόρησε σε cd/dvd) όπου όπως διαπίστωσε ο Carlos, είχε αλλάξει σε σχέση με τον Hendrix που είχε γνωρίσει πριν 2 σχεδόν χρόνια. Είχε ηχογραφήσει τα 3 studio άλμπουμ του, είχε ηχογραφήσει το Band of Gypsys(σ.σ. Πρωτοχρονιά του 1970) και από τη συζήτηση που είχε μαζί του, φάνηκε ότι ψαχνόταν για ένα καινούργιο δρόμο και άνοιξε κουβέντα για το μουσικό που έπαιζε τότε στους Santana conga, τον Michael Carabello Σκεπτόταν πολύ σοβαρά να πολλαπλασιάσει τη χρήση τους στον ήχο το (σ.σ. ήδη σς κάποια live του χρησιμοποιούσε μουσικό που έπαιζε conga). Το απίστευτο ήταν ότι του πρότεινε να γίνει μέλος των Santana(!!!!) για να πάρει την αφοπλιστική απάντηση από τον Carlos “Α, πολύ ωραία κι εγώ θα γίνε roadie!”
KI AN…
Εμείς απλά αφήνουμε τη φαντασία μας να τρέξει, σκεπτόμενοί μια τέτοια συνεργασία τι ήχο θα έβγαζε. Στο μέλλον ο Santana συνεργάστηκε με μεγάλους μουσικούς (John Lee Hooker, Jon McLaughlin, Alice Coltrane, Jimmy Vaughan, Booker T Jones και δεκάδες άλλους) δείχνοντας το εύρος του μυαλού του στις συνεργασίες . Άρα μια συνεργασία με τον Hendrix θα ήταν πολύν πιθανή….
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ERIC CLAPTON
Την πρώτη φορά που συνάντησε τον Eric Clapton ήταν το 1970 ή 1971 στο Σαν Φρανσίσκο όπου τζαμάρισε μαζί του. Στο ίδιο τζαμάρισμα πήρε μέρος κι ο κιθαρίστας των Santana, Neil Schon! «Δεν πέρασα καλά, γιατί είχε πάρει LSD και δεν έλεγχε τον εαυτό του. Κι εγώ είχα έπαιρνα LSD εκείνη την εποχή, αλλά όταν το σταμάτησα, ένιωσα πολύ καλύτερα».
ΤΙ ΗΤΑΝ ΤΟ FILLMORE (WEST-EAST)
 |
| To Fillmore West |
Ο διοργανωτής συναυλιών Bill Graham είχε ανοίξει δυο διαφορετικούς χώρους συναυλιών, ένα στη ανατολική ακτή, στη Νέα Υόρκη που το ονόμασε Fillmore East κι ένα στη δυτική ακτή, στο San Francisco, το Fillmore West όπου σχεδόν αμέσως έγιναν μουσικοί πνεύμονες των 2 πόλεων. Το Fillmore West λειτούργησε από το 1968 έως και το 1971 και πήρε το όνομά του από την οδό που βρισκόταν, την Fillmore Street.Εμφανίστηκαν ΟΛΑ τα μεγάλα ονόματα της εποχής, αφήνοντας εποχή για τις συναυλίες που δόθηκαν εκεί. Η τελευταία συναυλία του έγινε στις 4 Ιουλίου 1971, όπου σε ένα 5νθήμερο αποχαιρετιστήριων συναυλιώ, έπαιξαν οι Santana, Creedence Clearwater Revival, Grateful Dead και Quicksilver Messenger Service, όλα συγκροτήματα που είχαν σαν βάση τους το San Francisco.
TRIVIA
Κι όμως, ο Chet Helms που πρότεινε στον Carlos να μην φύγει από το εστιατόριο και δεν πίστεψε καθόλου στο latin rock ύφος τους ήταν σημαντική προσωπικότητα της μουσικής, manager τωνBig Brother and the Holding Company και ο άνθρωπος που βρήκε την Janis Joplin και την έφερε στο συγκρότημα hester Leo "Chet" Helms (August 2, 1942 – June 25, 2005), often called the father of San Francisco's 1967 a music promoter and a counterculture figure in San Francisco during its hippie period in the mid- to-late 1960s. Ήταν ο πρώτος που συνδύασε τη ψυχεδέλια στις συναυλίες συγκροτημάτων στα clubs Fillmore και Avalon Ballroom και είναι ο πατέρας του "Summer of Love". Δηλαδή μια μεγάλη προσωπικότητα, αλλά όλοι κάνουν λάθη!
Το instrumental, "Samba Pa Ti" ("Samba for You"), είναι σύνθεση του Carlos Santana κι εμπνεύστηκε το ρυθμό του από ένα υπαίθριο σαξοφωνίστα που έπαιζε μουσική έξω από το διαμέρισμά του. Το τραγούδι διασκευάστηκε από τον επίσης Πουερτορικανό τραγουδιστή José Feliciano ο οποίος προσέθεσε στίχους κι από την Angélique Kidjo.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ
21/2/21
Δημοσίευση σχολίου