PROCOL HARUM - PROCOL HARUM (1967): ΖΩΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΣΜΟΥ

 

Τι συνδέει τους Procol Harum με το Summer of Love ή αν προτιμάτε το Καλοκαίρι της Αγάπης; Γιατί το A Whiter Shade of Pale είναι τόσο σημαντικό τραγούδι και τι σημαίνουν οι στίχοι του; Αυτά και πολλά άλλα θα διαβάσετε στη σημερινή Σήραγγα του Χρόνου όπου παρουσιάζουμε το πρώτο ομότιτλο άλμπουμ του αγγλικού συγκροτήματος Procol Harum, που κυκλοφόρησε το Σεπτεμβριο του 1967, δηλαδή πριν 58 χρόνια. Το συγκρότημα είχε ήδη κυκλοφορήσει σε μικρό δίσκο το τραγούδι A Whiter Shade of Pale (Νο1 Μ.Βρετανία, Νο5 Αμερική), γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Παρ΄όλα αυτά σύμφωνα με τη δισκογραφική πολιτική της εποχής, η αγγλική και ευρωπαική έκδοση του άλμπουμ ΔΕΝ περιείχε ο τραγούδι, σε αντίθεση με την αμερικάνικη. Άνοιξη του 1967 και η παρέα των Gary Brooker πιάνο, τραγούδι,Robin Trower κιθάρα (ναι, ο γνωστός!), Matthew Fisher Hammond, Dave Knights μπάσο, B. J. Wilson ντραμς και το άτυπο μέλος, ο στιχουργός Keith Reid, μπαίνουν στο Olympia studio και έχοντας ήδη μια τεράστια επιτυχία, το A Whiter Shade of Pale και το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς κυκλοφορούν ένα από τα καλύτερα άλμπουμ της μουσικής. Ένα ψυχεδελικό αριστούργημα που συνδυάζει παραδοσιακή rock με κλασικές μελωδίες ακόμα και μουσική δωματίου. Όλοι ξέρετε το A Whiter Shade of Pale, αλλά ολόκληρο το άλμπουμ είναι γεμάτο με υπέροχα τραγούδια. Το συγκρότημα αποδεικνύει ότι είναι ικανό για πολύ περισσότερα από μια μεμονωμένη επιτυχία, παρέχοντας υψηλής ποιότητας τραγούδια, που μπορεί να μην είχαν τη στόφα της επιτυχίας του A Whiter Shade of Pale αλλά έχουν μια διαχρονικότητα. Η χαρακτηριστική φωνή του Gary Brooker, που δεν τον λες τραγουδιστή και ο μαγικός ήχος του Hammond από τον Matthew Fischer, στολίζουν τα τραγούδια με μια μοναδική χάρη. Θα σταθώ στο πανέμορφο Conquistador, που είναι ένα από τα αγαπημένα μου, στo A Christmas Camel που με το πρώτο άκουσμα σε κερδίζει αμέσως, στο Something Following Me και στη μοναδική σύνθεση του Fischer (όλα τα άλλα είναι των Brooker/Reid), στο instrumental  Repent Walpurgis, ένα πανέμορφο progressive κομμάτι που κλείνει τον δίσκο.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ A WHITER SHADE OF PALE
58 χρόνια  από την κυκλοφορία του, το A Whiter Shade of Pale, παραμένει να είναι ένα από τα πιο πολυπαιγμένα τραγούδια στο βρετανικό ραδιόφωνο, ενώ έχει πουλήσει περισσότερα από 10.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο.


Ήταν το πρώτο τραγούδι που έγραψαν οι Gary Brooker και Keith Reid, το καλοκαίρι του 1967 με την flower pop στο απόγειό της και τον δυτικό κόσμο να ζει το ‘καλοκαίρι της αγάπης’. Σε ένα πάρτι στο σπίτι του παραγωγού Guy  Stevens, o Reid καθισμένος λίγο παράμερα ακούει τον Stevens να λέει στη γυναίκα του ‘You’ve gone a whiter shade of pale’, η οποία κάτω από το ημίφως και την επήρεια των αμφεταμινών φαίνεται ιδιαίτερα ωχρή. Ο στιχουργός εντυπωσιάστηκε τόσο από αυτή τη φράση - και ζήλευε που δεν την είχε πει ο ίδιος. Φεύγοντας από το πάρτι πήγε στο σπίτι του και έγραψε 4 στροφές, με εκλεπτυσμένες, λογοτεχνικές, σχεδόν εξωπραγματικές λέξεις. Είναι μία κλασική ιστορία χωρισμού: η γυναίκα εγκαταλείπει τον άνδρα και όλη αυτή  η σκηνή αποδίδεται μέσα από παραλληλισμούς και μεταφορές, αναφορές στη ρωμαική μυθολογία (sixteen Vestal Virgins), τη μεσαιωνική βρετανική λογοτεχνία και τις Iστορίες του Canterbury (as the miller told his tale), την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων (I wandered through my playing cards)  αλλά και σκηνές πάνω σε καράβι με τρικυμία και θύελλα. Κατά γενική ομολογία το πιο δυσνόητο κομμάτι εντοπίζεται στην αναφορά στις 16 Παρθένες της θεάς Εστίας, προστάτιδας του σπιτιού και της οικογένειας ήδη από την αρχαία Ελλάδα. Κατά τη Ρωμαίική Αρχαιότητα οι παρθένες αυτές ήταν 6 στον αριθμό, υπηρετούσαν τη θεά Εστία ως θεραπαινίδες της κρατώντας την ιερή φωτιά  του βωμού της πάντα αναμμένη. Ήταν τιμημένες αλλά και ορκισμένες στην ανύπαντρη ζωή. Με τον αριθμό 16 πιθανώς δίνεται έμφαση στο πλήθος των παρθένων, οι οποίες και αυτές –όπως και το αντικείμενο του πόθου του ομιλητή – αρνούνται τον έρωτα παρά τη νεότητά τους.
Έχουν γραφτεί αναρίθμητες εικασίες πάνω στο βαθύτερο νόημα των στίχων, έχει υποστηριχθεί ότι υπάρχουν σαφείς αναφορές σε σεξουαλικά υπονοούμενα, σε ναρκωτικά ή και αλκοόλ, στον συγγραφέα του μεσαίωνα Chaucer, όμως ο Reid τα αρνείται όλα αυτά: Σε συνεντεύξεις του επανειλημμένα έχει δηλώσει ότι απλά ήθελε να ‘ζωγραφίσει’ τη στιγμή και τη σκηνή του χωρισμού, να τονίσει το θυμό και την απογοήτευση ταυτόχρονα με την έλξη, ενώ απορεί γιατί ο κόσμος δεν βλέπει πόσο ξεκάθαρο είναι το τραγούδι (!) και δηλώνει ότι δεν έχει διαβάσει ποτέ Chaucer. Το γεγονός παραμένει ότι η σημασία των στίχων είναι ένας άλυτος γρίφος, αφού χιλιάδες τους γνωρίζουν απέξω χωρίς ωστόσο να έχουν την παραμικρή ιδέα για τη σημασία τους.
Οι στίχοι δόθηκαν στον Brooker για να βάλει τη μουσική - σχεδόν σε όλα τα τραγούδια των Procol Ηarum έχουν γραφτεί πρώτα οι στίχοι - κι εκείνος άρχισε να παίζει Bach και μάλιστα ένα συγκεκριμένο κομμάτι που είχε ακούσει πρόσφατα σε μία τηλεοπτική διαφήμιση για πούρα: το Air on a G String, παραλλάσσοντάς το βέβαια και προσαρμόζοντάς το στους στίχους, ενώ παράλληλα έβαλε και κάποια στοιχεία από το When a man loves a woman του Percy Sledge. Όσο για την περιβόητη εισαγωγή του τραγουδιού με Hammond, ο κλασσικής μουσικής παιδείας Matthew Fisher, έχει δηλώσει πως όταν του δόθηκε το κομμάτι για να κάνει τα σόλο και τους αυτοσχεδιασμούς, επηρεάστηκε κι αυτός από ένα μια φούγκα του Bach, με τίτλο Sleepers Awake…

Απόσπασμα από παλαιότερο άρθρο του Rockmachine.gr, γραμμένο από την Ziggy Stardust. Διαβάστε το εδώ όλοκληρο.


TRIVIA

  • Τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν σε πολυκάναλη κονσόλα, με την πρώτη κυκλοφορία του άλμπουμ ήταν μονοφωνική αλλά στερεοφωνική μορφή στις ΗΠΑ. Παρά την εκτεταμένη αναζήτηση, οι αρχικές πολυκάναλες κασέτες δεν έχουν βρεθεί άρα ένα στερεοφωνικό μιξάρισμα των αρχικών δέκα κομματιών μπορεί να μην είναι δυνατό. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές κυκλοφορίες σε στερεοφωνική μορφή και είναι διαθέσιμες σε CD.
  • H remaster επανέκδοση έχει πραγματικά βελτιωμένο ήχο, με περισσότερη αίσθηση χώρου και βάθους. Πάντως ο γράφων εξακολουθεί να το ακούει στη μονοφωνική έκδοση και να το απολαμβάνει.
  • Η αρχική κυκλοφορία στην Αμερική περιελάμβανε μια αφίσα του εξωφύλλου του άλμπουμ. Το artwork της Dickinson, της τότε κοπέλας και στη συνέχεια συζύγου του Keith Reid, επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από το στυλ του βικτωριανού εικονογράφου Aubrey Beardsley.

ΤΙ ΕΚΑΝΑΝ ΜΕΤΑ
Τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησαν το εξ΄ίσου ενδιαφέρον Shine On Brightly.
 

ΤΙ ΗΤΑΝ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Θα έχετε ακούσει την έκφραση «Το Καλοκαίρι της Αγάπης» ή  Summer of Love και οι νεότεροι να μην ξέρετε τι ακριβώς σημαίνει. Καλοκαίρι 1967 κι ας μεταφερθούμε στο San Francisco όπου οι νέοι, hippies όπως τους αποκαλούσαν, «Τα Παιδιά των Λουλουδιών» αντιπροσώπευαν ένα νέο πολιτιστικό κύμα, μια πνευματική αφύπνιση που διακατεχόταν από το αντιπολεμικό αίσθημα (η Αμερική έστελνε στρατεύματα στοViet Nam), τον ελεύθερο έρωτα με αρκετή δόση παραισθησιογόνων! Οι hippies, που σε πολλές χώρες της Ευρώπης αντιμετωπίστηκαν ειρωνικά όπως στη χώρα μας, αντιτάχθηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ, απέρριπταν τις καταναλωτικές αξίες και στάθηκαν με κριτικό πνεύμα απέναντι στις αμερικανικές κυβερνήσεις. Ανέπτυξαν μια αντικουλτούρα, απορρίπτοντας  τον αμερικανικό τρόπο ζωής, επιλέγοντας το κοινόβιο (να ζουν όλοι μαζί). Το κίνημα αυτό γιγαντώθηκε το Καλοκαίρι του 1967 για αυτό και ονομάστηκε Καλοκαίρι της Αγάπης. Το περίεργο σε όλο αυτό που διαβάσατε πιο πάνω είναι ότι οι hippies που ήταν ένα καθαρά αμερικάνικο κοινωνικό κίνημα, είχαν σαν βασικό μουσικό τραγούδι τους το A Whiter Shade of Pale που ήταν από ένα Αγγλικό συγκρότημα! Βέβαια δίπλα σε αυτό στάθηκαν τα California Dreamin’- Mamas and Papas, White Rabbit-Jefferson Airplane, For what it’s worth-Buffalo Springfield, All you need is love-Beatles, Eve of Destruction-Barry McGuire, ο ύμνος San Francisco του Scott McKenzie και φυσικά πολλά άλλα.  

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ

13/6/25
 

Ο ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΙΑΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ PROCOL HARUM

Το οπισθόφυλλο του cd


Το 1967 του summer of love και στον απόηχο του Sgt. Pepper των Beatles, έρχεται η κυκλοφορία του πρώτου άλμπουμ των Procol Harum.. λίγα συγκροτήματα ταυτίστηκαν τόσο απόλυτα και τελεσίδικα με ένα και μόνο τραγούδι, και αυτό είναι βέβαια το  A whiter shade of pale, που χαρακτηρίζεται από μιά εθιστική πανέμορφη μελωδία παιγμένη απ το hammond του Matthew Fisher. Ο ήχοs και το ύφοs τηs μπάνταs είναι αντιπροσωπευτικοί τηs εποχήs στα late 60s, με συνθέσειs που παντρεύουν το βρετανικό folk-rock με στοιχεία πρώιμηs progressive ψυχεδέλειαs, ενώ δεν λείπουν και οι μπαρόκ επιρροέs χωρίs όμωs να βαραίνουν πολύ την ατμόσφαιρα. Με βασικό συνθέτη τον Gary Brooker ο δίσκοs περιέχει ενδιαφέροντα τραγούδια, όπωs το Christmas Camel και το Cerdes, όπου πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν κυρίωs τα πλήκτρα που αποτελούν σε μεγάλο βαθμό τον αναγνωρίσιμο ήχο τουs. επίσηs πολύ όμορφο κομμάτι και το instrumental Repent Walpurgis, το οποίο συνθετικά λειτουργεί ωs προπομπόs για το all time classic τουs που ακολουθεί, και όπωs προανέφερα είναι αυτό που θα τουs στιγματίσει και θα τουs καθιερώσει διαχρονικά ωs η πιο αγαπημένη και εμπνευσμένη δημιουργική στιγμή τηs δισκογραφίαs τουs! 




Share on Google Plus

About Αλέξανδρος Ριχάρδος

    Blogger Comment

Δημοσίευση σχολίου