BJH - BERLIN A CONCERT FOR THE PEOPLE (1982) ΟΤΑΝ ΤΟ ROCK ΕΝΩΝΕΙ ΜΙΑ ΔΙΧΟΤΟΜΗΜΕΝΗ ΠΟΛΗ

Το καλοκαίρι του 1980 ο «Ψυχρός Πόλεμος» (μεταξύ ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης) είχε περάσει στη δεύτερη φάση του, μετά την εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν. Στις ΗΠΑ είχαμε προεκλογική περίοδο (τις εκλογές θα κέρδιζε λίγους μήνες αργότερα ο Ronald Reagan), ενώ η Margaret Thatcher στην Μ. Βρετανία  είχε αρχίσει να χτίζει τον μύθο της «Σιδηράς Κυρίας». Η κόντρα των δύο υπερδυνάμεων είχε απλώσει τη σκιά της σε όλον τον κόσμο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός του μποϋκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας (19/7-3/8/1980) από 64 χώρες, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα γεγονότα στο Αφγανιστάν.
Αυτή η ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα βάραινε ιδιαίτερα την πόλη του Βερολίνου. Μετά τη διαίρεση της Γερμανίας σε Δυτική και Ανατολική (1949) το Βερολίνο είχε χωριστεί σε δύο τομείς: τον Δυτικό που βρισκόταν κάτω από τον έλεγχο της Δ. Γερμανίας και τον Ανατολικό ο οποίος ελεγχόταν από την Αν. Γερμανία. Το Αν. Βερολίνο είχε τον μισό πληθυσμό, αλλά κατείχε το ιστορικό κέντρο της πόλης. Η κατασκευή του «Τείχους του Βερολίνου» (1961) ολοκλήρωσε την απομόνωση μεταξύ των δύο τομέων της πόλης. Αν και το Δ. Βερολίνο περιβαλλόταν από ανατολικογερμανικά εδάφη, ήταν μια ελεύθερη ανεξάρτητη πόλη.
Στο έδαφος του Δ. Βερολίνου δεσπόζει το επιβλητικό Reichstag, το πλέον ιστορικό κτήριο της Γερμανίας, το οποίο έχει συνδεθεί με τις κρισιμότερες στιγμές της νεότερης γερμανικής ιστορίας. Το Reichstag βρίσκεται λίγα μέτρα μπροστά από τον χώρο όπου είχε χτιστεί το «Τείχος του Βερολίνου» και δίπλα στον ποταμό Spree. Σε αυτόν τον χώρο οι Barclay James Harvest έδωσαν τη σημαντικότερη συναυλία της καριέρας τους στις 30 Αυγούστου 1980, που έμεινε στην ιστορία ως “A concert for the people”.
Οι Barclay James Harvest ήταν ένα συγκρότημα εξαιρετικά δημοφιλές στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία. Τα lp τους “Eyes of the universe” και “Gone to Earth” είχαν ξεπεράσει σε πωλήσεις τις 500.000 και είχαν γίνει πλατινένια. Αντίστοιχα τα “ Live Tapes” και “XII” είχαν γίνει χρυσά. Από την άλλη πλευρά το συγκρότημα βρισκόταν σε κρίσιμη καμπή μετά την αποχώρηση του οργανίστα Wooly Wolstenholme (το mellotron του οποίου καθόριζε τον ήχο τους). Η τελευταία δουλειά του  Wolstenholme με τους BJH ήταν το “XII”. Στο άλμπουμ αυτό περιέχεται και το κομμάτι Berlin, που έγινε μεγάλη επιτυχία και αποτέλεσε τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο συγκρότημα και την πόλη του Βερολίνου. Η επιτυχία αυτή ώθησε τα τρία υπόλοιπα μέλη (John Lees-κιθάρα και φωνητικά, Les Holroyd-μπάσο και φωνητικά, Mel Pritchard-ντραμς) να δώσουν μια μεγάλη συναυλία στο Βερολίνο, πλαισιωμένοι από τους οργανίστες Kevin McAlea και Colin Browne. Στην προσπάθειά τους αυτή βρήκαν σύμμαχο την δημοτική αρχή της πόλης, που τους παραχώρησε τον χώρο μπροστά στο Reichstag και τους παρείχε όλες τις διευκολύνσεις ( είναι χαρακτηριστικό ότι η σκηνή στήθηκε στα σκαλοπάτια του κτηρίου). Με αυτόν τον τρόπο ήθελε να τους τιμήσει για την προβολή της πόλης μέσω του τραγουδιού.
Ο αρχικός σχεδιασμός αφορούσε μια συναυλία που θα παρακολουθούσαν περίπου 250.000 άνθρωποι (η τοπική αστυνομία υπολόγισε τον αριθμό των θεατών στις 175.000), όμως  τελικά έγινε μια ανοιχτή συναυλία με τους θεατές να ξεπερνούν τις 500.000. Σε αυτό το συμπέρασμα μας οδηγεί το γεγονός ότι ο κόσμος πηγαινοερχόταν ελεύθερα στον χώρο, ενώ πολλοί Ανατολικογερμανοί είχαν συγκεντρωθεί  πίσω από το «Τείχος» για να ακούσουν (χωρίς να έχουν οπτική επαφή) τους BJH (κάποιοι αποπειράθηκαν, με κίνδυνο της ζωής τους, να περάσουν από την άλλη πλευρά). Το συγκρότημα είχε φροντίσει τα ηχεία να είναι τοποθετημένα με τέτοιον τρόπο ώστε ο ήχος της συναυλίας να ακούγεται πολύ καλά και στην άλλη πλευρά του «Τείχους».
Η συναυλία ήταν ένας θρίαμβος για του BJH και αποτελεί το αποκορύφωμα της καριέρας τους. Το setlist (Love on the Line, Capricorn, Jonathan,  Poor Man's Moody Blues, Rock 'n' Roll Lady, Nova Lepidoptera, The Song (They Love to Sing), Mocking Bird, Crazy City,  Suicide?,  Sip of Wine,  In Memory of the Martyrs, Life Is for Living, Sperratus,  Play to the World,  Child of the Universe, Berlin, Loving Is Easy,  Hymn)  ήταν αρκετά ισορροπημένο με τραγούδια που κάλυπταν όλη την πορεία τους, ενώ περιελάμβανε και τραγούδια από το επερχόμενο lp τους “Turn of the tide”.
Δυστυχώς από την πλευρά της ηχογράφησης, η συναυλία ήταν ένα φιάσκο. Δυνατοί θόρυβοι και βουητό, σε συνδυασμό με την καταστροφή του υλικού από τον ήχο της κιθάρας του Lees έκαναν το υλικό ακατάλληλο για μιξάρισμα.  Το συγκρότημα αποφάσισε να ηχογραφήσει καινούρια overdubs στα Strawberry Studios. Αποτέλεσμα ήταν να καθυστερήσει η κυκλοφορία  του lp. Πρωτοκυκλοφόρησε στη Γερμανία, σε limited edition  με δυο επιπλέον κομμάτια (Love on the line-Rock ‘n roll lady) και πήγε κατευθείαν στο Νο1. Τελικά από τα 19 τραγούδια που έπαιξαν εκείνο το βράδυ διασώθηκαν τα 11.
Από το υλικό που διασώθηκε (ήχος και εικόνα) μπορούμε να διαπιστώσουμε την εξαιρετική κατάσταση που βρέθηκαν οι BJH εκείνο το βράδυ, καταφέρνοντας να μεταδώσουν το πάθος τους στο κοινό. Πρωταγωνιστής ο J. Lees με την κιθάρα του, που μέσα από αριστουργήματα όπως το Mocking Bird ή το Hymn (με το οποίο ολοκληρώθηκε η συναυλία) μεταφέρει στον ακροατή μοναδικές εικόνες και ξυπνά συναισθήματα. Η εκτέλεση του Sip of wine μας κάνει να ξεχάσουμε την αντίστοιχη του XII, με πιο δυνατά φωνητικά και με μια απολύτως δημιουργική ερμηνεία. Το Berlin (αν και το έπαιξαν στο τέλος της συναυλίας) ανοίγει τον δίσκο, με την φωνή του Les Holroyd να σε οδηγεί σε μια πτήση πάνω από την ιστορική πόλη του Βερολίνου, πάνω από το αμέτρητο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί για να αποθεώσει τους BJH. To Loving is easy, που ακολουθεί, είναι μια rock έκρηξη που θαρρείς ότι θέλει να γκρεμίσει το τείχος, που βρίσκεται λίγα μέτρα πιο πέρα. Ασύγκριτα βελτιωμένο σε σχέση με την studio εκτέλεση. Είναι το κομμάτι που (μαζί με το Mocking Bird) με έκανε να αγαπήσω αυτό το συγκρότημα. Το Life is for living (αν και απλοϊκό κομμάτι)  ενθουσιάζει το κοινό και λειτουργεί άψογα στο live.  To Child of the Universe ακούγεται το ίδιο δυνατό όπως και στο Live Tapes (το προηγούμενο live τους που κυκλοφόρησε το 1978). Τα μέρη των keyboards είναι άψογα παιγμένα, ενώ ο Lees  εντυπωσιάζει στις εναλλαγές του ρυθμού και στις «γέφυρες» του τραγουδιού. Το Nova Lepidoptera δεν προσφέρει κάτι
επιπλέον στη studio εκτέλεση. Αντίθετα με το In memory of the martyrs  που είναι μια μαγική στιγμή και αποτελεί τον φόρο τιμής του Les Holroyd στην διαιρεμένη πόλη. Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στον Mel Pritchard έναν εξαιρετικό ντράμερ που ήταν ο «αφανής ήρωας» του συγκροτήματος. Δεν  ήταν ο τύπος του ντράμερ που θα σε ενθουσιάσει με κάποιο solo, αλλά αξίζει να ακούσετε το παίξιμό του στο Mocking Bird και το Life is for living για να καταλάβετε την αξία του.
Αν και έγινε μαγνητοσκόπηση της συναυλίας από επαγγελματικό συνεργείο, λόγω τεχνικών προβλημάτων, διασώθηκαν μόνο 60 λεπτά από τις 2 ώρες που έπαιξαν οι BJH. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι δεν διασώθηκε το Berlin, που ήταν η αφορμή της συναυλίας (ακούγεται στην αρχή του DVD σαν μουσική επένδυση των σκηνών που δείχνουν τις προετοιμασίες της συναυλίας). Παρόλο που το υλικό είναι περιορισμένο, πιστεύω ότι το DVD μεταφέρει στον θεατή με επιτυχία τον παλμό εκείνης της αξέχαστης αυγουστιάτικης νύχτας.
Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν η καλλιτεχνική πορεία των BJH θα είναι καθοδική. Ενώ το Βερολίνο θα ενωθεί και θα αποτελέσει την πρωτεύουσα της ενωμένης Γερμανίας, οι BJH θα διασπαστούν μετά από την κόντρα ανάμεσα στους Lees και Holroyd. Αποτέλεσμα η δημιουργία των Barclay James Harvest featuring Les Holroyd και John Lees' Barclay James Harvest. Το χειρότερο ήταν η απώλεια των Wooly Wolstenholme(2010) και Mel Pritchard (2004).
Οι Barclay James Harvest δεν είχαν ποτέ την αποδοχή, που πιστεύω ότι άξιζαν, από τους κριτικούς, σε αντίθεση με το κοινό που τους λάτρεψε στη δεκαετία των 70’s. Θυμάμαι έναν γνωστό Έλληνα κριτικό που είχε δηλώσει (με έντονα ειρωνική διάθεση) ότι είχε κοιμηθεί σε μια συναυλία των BJH.Το σίγουρο είναι ότι εκείνο το βράδυ οι BJH κράτησαν άγρυπνους χιλιάδες ανθρώπους και σε πολλούς από αυτούς έδωσαν ελπίδα και πίστη ότι σύντομα θα μπορούσαν ελεύθερα να ακούν την αγαπημένη τους rock μουσική.
TRIVIA
• Οι BJH έγιναν το πρώτο συγκρότημα που έπαιξε στην Ανατολική Γερμανία, στο Treptower Park  (στο Ανατολικό Βερολίνο) στις 14/7/1987 μπροστά σε ένα κοινό που ξεπερνούσε τις 170.000 θεατές!
• Στην Γερμανία και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες το άλμπουμ κυκλοφόρησε με τον τίτλο: Berlin-A concert for the people. Αντίθετα στην αγγλική έκδοση αντιστράφηκε η σειρά (A concert for the people-Berlin)  για να ακούγεται λιγότερο γερμανικός ο τίτλος.
• Τα κομμάτια Life is for living και In memory of the martyrs συμπεριλήφθησαν στο lp Turn of the tide, με το οποίο έκαναν μια στροφή σε πιο pop/a.o.r. μονοπάτια, με αποτέλεσμα να δυσαρεστήσουν κάποιους παλιούς οπαδούς, αλλά και να κερδίσουν νέους (ανάμεσα στους οποίους κι εγώ). Το Turn of the tide έγινε το άλμπουμ τους με τις περισσότερες πωλήσεις.
• Με εξαίρεση την αρχική γερμανική έκδοση (που περιείχε 11 κομμάτια) όλες οι εκδόσεις περιείχαν 9 κομμάτια. Το 2006 και το 2010 έγινε η επανέκδοση από την Esoteric Recordings (Definitive Remaster Edition) με τα 11 κομμάτια της αρχικής έκδοσης.

ΘΟΔΩΡΟΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ
17/6/18
Share on Google Plus

About Αλέξανδρος Ριχάρδος

    Blogger Comment

Δημοσίευση σχολίου